رامین جعفری
شاید از قبل بدانید که کامپیوترها و دستگاه‌های هوشمند با استفاده از فرمت فشرده سازی بااتلاف (Lossy compression) یا فشرده سازی بی‌اتلاف (Lossless compression)، برای فشرده کردن فایل‌ها به منظور صرفه‌جویی در فضای دیسک و پهنای باند استفاده می‌کنند.
هر دو فرمت فشرده سازی، مزیت و معایت خود را دارد؛ اما دقیقاً چه نکته‌ای آن‌ها را از هم متمایز می کند و کدام فرمت بهترین است؟
فشرده سازی بااتلاف فایل ها را کوچکتر می کند
فشرده سازی بااتلاف تا حد امکان داده ها را حذف می‌کند تا اندازه فایل تا حد امکان کوچک شود. این کار باعث حذف داده‌هایی شده که به نظر می رسد بی‌اهمیت است، به طوری که خود فایل هنوز تا حد زیادی شبیه حالت اصلی است. هرچه یک فایل فشرده تر باشد، کیفیت آن بیشتر کاهش می یابد.
دو نمونه خوب از فشرده سازی بااتلاف، تصاویر JPEG و فایل های صوتی MP3 هستند. یک فایل JPEG بسیار فشرده (مثال زیر) باعث از بین رفتن مصنوعات بصری، وضوح و جزئیات، نوارهای رنگی و حتی تغییر رنگ می‌شود. ممکن است متوجه پیکسل‌های قسمت‌هایی از تصویر شوید که در تصویر اصلی وجود ندارد.
از نظر صدا، یک فایل MP3 بسیار فشرده به طور قابل توجهی بی‌کیفیت‌تر از یک فایل اصلی غیر فشرده به نظر می رسد، به خصوص در فرکانس های پایین و بالا. خطوط بیس و سیمبال ممکن است خفه یا جیغ به نظر برسند و وضوح کلی صدا حتی در میدرنج نیز کاهش یابد.
همه فایل‌های JPEG تار نیستند و همه MP3 ها بی‌کیفیت به نظر نمی رسند. اندازه فشرده سازی استفاده شده می تواند تفاوت زیادی در کیفیت فایل ایجاد کند. تشخیص یک فایل JPEG با فشرده سازی کم یا فایل MP3 با سرعت 320 کیلوبیت در ثانیه از یک فایل اصلی غیر فشرده، در بیشتر موارد دشوار است.
فشرده‌سازی بی‌اتلاف، حفظ کیفیت را نسبت به اندازه فایل، اولویت می‌داند
فشرده سازی بی‌اتلاف داده ها را حذف نمی‌کند و به نوبه خود از فضا یا پهنای باند بیشتری استفاده می کند. بر خلاف فشرده سازی بااتلاف، فشرده سازی بی‌اتلاف منجر به تخریب داده‌ها نشده و داده‌های فشرده شده مشابه نسخه اصلی می‌باشد.
برخی از نمونه‌های فشرده سازی بی‌اتلاف شامل فرمت‌های صوتی FLAC و ALAC، آرشیوهای ZIP و تصاویر PNG هستند. فایل‌های صوتی که از فشرده سازی بی‌اتلاف استفاده می‌کنند، تقریباً نصف اندازه فایل اصلی با همان سطح کیفیت هستند.
بسیاری از سرویس‌های پخش صدا از جمله Apple Music، Tidal، Deezer، HiFi و Spotify در حال حاضر پخش بی‌اتلاف را ارائه می‌دهند.
فایل‌های ZIP اغلب برای فشرده‌سازی نرم‌افزار استفاده شده و نمی‌تواند تحت هیچ شرایطی از فشرده سازی بااتلاف قرار گیرد که منجر به دور ریختن داده‌ها شود. فایل‌های تصویری PNG با سرویس‌هایی مانند TinyPNG به فشرده سازی بی‌اتلاف متکی هستند.
هر دو فشرده سازی بی‌اتلاف و بااتلاف جایگاه خاص خود را دارند
برای جمع کردن آرشیو، فشرده سازی بی‌اتلاف بهترین انتخاب است. هنگامی که یک فایل به روش بااتلاف فشرده سازی شود، امکان بازیابی آن به نسخه بی‌اتلاف وجود ندارد.
اگر اندازه یا پهنای باند فایل برای شما اهمیت دارد، فشرده سازی بااتلاف روش بسیار منطقی‌تر است. به عنوان مثال، اگر می‌خواهید برای گوش دادن موزیک به صورت آفلاین، چند ترک موزیک را در تلفن هوشمند خود دانلود کنید، استفاده از فرمت‌های بااتلاف مانند AAC به شما این امکان را می‌دهد که فضای کمتری را اشغال کرده و از کیفیت موزیک خود نیز لذت ببرید.
قبل از دانلود این فرمت از موزیک، در جریان باشید که بهترین هدفون‌های بی‌سیم مانند AirPods Pro اپل به فشرده سازی بااتلاف متکی هستند تا صدا را از دستگاه شما به گوش شما برساند.
