کدام یک از این اشکال برای ایده کسب و کاری شما مناسبتر است؟ وبسایت، نرمافزار وب یا نرمافزار موبایل؟
از زمان ارائه اولین گوشی آیفون، موبایل به عنوان یک کلید طلایی برای بهره گیری کسب و کارها شناخته شده است. برخی از افراد معتقدند کاربران مدرن از کار کردن با نرمافزارهای موبایل به ستوه آمدهاند، چنین افرادی احتمالا فقط از سه نرمافزار روی موبایل خود استفاده میکنند، این نشان میدهد که نرمافزارهای دسکتاپ همچنان طرفدارانی دارند که موبایل میتواند با آنها رقابت کند.

شاید شما به عنوان یک مالک کسبوکار چندین انتخاب برای کسبوکار خود داشته باشید. آیا محصول شما به کمک نرمافزار موبایل (موبایل تجربه بهتری در اختیار کاربر قرار میدهد، اما نیاز به نصب دارد و با یک تغییر عقیده ناگهانی میتوان آن را حذف کرد) بهتر میتواند به مردم خدمت کند؟ یا این کار با نرمافزار تحت وب (در هر زمانی بلافاصله قابل دسترسی است اما کار کردن با آن نسبت به موبایل دشوارتر است) میسر میشود؟
برخی از کسب وکارهای برجسته (Uber، Instagram، Zomato Order) سرمایه گذاری عظیمی روی تجربه موبایل انجام دادهاند، در عین حال برخی (Airbnb، JIRA، InVision) تصمیم گرفتهاند همچنان با نرمافزارهای تحت وب به کار خود ادامه دهند.
ما در این پست روکیدا به طور خاص درباره مواقعی بحث خواهیم کرد که شما باید یک نرمافزار موبایل (محصولی که به طور خاص روی گوشیهای هوشمند، تبلتها و موارد پوشیدنی نصب میشود) یا نرمافزار تحت وب (یک نرمافزار کلاینت-سرور که در مرورگرهای دسکتاپ و موبایل قابل اجرا است) را ایجاد کنید.

ما در اینجا به دلایلی میپردازیم که به شما نشان میدهد بین این دو گزینه کدام را انتخاب کنید، به این ترتیب با مطرح کردن چند سوال متوجه خواهید شد که انتخاب بهینه شما برای کسب و کار در بین این دو گزینه کدام خواهد بود.
1- هدف محصول شما چیست؟
شما در آستانه ارائه یک خدمت جدید هستید. البته به غیر سودآوری و ایجاد تغییری هر چند کوچک در دنیا، اهداف کسب و کاری خاصی در ذهنتان دارید.
شما برای شفاف ساختن اهداف و گامهای بعدیتان باید به ایده خود اعتبار ببخشید، درباره بازار مقصد محصول، رفتار مرتبط با محصول خاص شما و شیوه استفاده آنلاین از اطلاعات، تحقیق کنید.
به کمک یک MVP به مفهوم محصول خود اعتبار بدهید
شما یک ایده جدید و خام دارید و باید ببینید که آیا مخاطبان شما نسبت به این ایده علاقهای نشان میدهند یا خیر. قبل از اینکه بخواهید منابعی را صرف تحقق این ایده کنید بهتر است ابتدا MVP(محصول اولیه و موقت) را مورد بررسی قرار بدهید.

مفهوم MVP در Learn Startup، توسط اریک رایس(Eric Rice) محبوبیت پیدا کرد، در این مفهوم قبل از تولید میزان قابل توجهی از محصول، شما زمینه را با یک نسخه “بتا” از محصول خود میسنجید.
این کار را میتوان به راحتی با ایجاد یک ویدیوی نمایشی و به اشتراک گذاشتن آن با مخاطبان مورد نظر انجام داد، در این صورت میتوان یک صفحه فرود نیز تهیه کرد که در آن مشخصههای کلیدی و نکات بیهمتای موجود درباره محصول را به همراه یک مدل آزمایشی تعاملی یا یک برنامه موبایل MVP دارای یک یا دو مشخصه و بدون اتصال واقعی ارائه داد.
به این ترتیب هم ریسک راهاندازی محصولی بیمخاطب کاهش پیدا میکند و هم در عین حال میتوانید بازخوردهای واقعی کاربران (اینکه چه مشخصهای را دوست داشتند و چگونه با برنامه تعامل دارند) را گرداوری کنید و در نتیجه تصمیم بگیرید که آیا برای شروع، تقاضای کافی برای محصولتان وجود دارد یا خیر.
برای تصمیم گرفتن و انتخاب بین نرمافزار MVP موبایل و تحت وب به این موارد توجه داشته باشید:
- ترجیح بازار مقصد شما چیست؟ با مشتریان چند مصاحبه انجام دهید، گزارشهای صنعتی آنلاین را مرور کنید و یا در یک تحقیق بازاریابی حرفهای سرمایه گذاری کنید. به کمک این رویکرد اطلاعات مهمی را به دست میآورید.
- رقبای شما چه میکنند؟ آنها نرمافزار موبایل را انتخاب میکنند یا نرمافزار تحت وب را؟ چرا؟ اگر شما نقطه مقابل آنها را انتخاب میکنید چه کاری را برای بهبود آن میتوانید انجام دهید؟
- بودجه شما چقدر است؟ ایجاد یک نرمافزار MVP نسبت به ساخت MVP وب هزینه کمتری دارد بعلاوه زمان کمتری هم نیاز دارد.
به کمک دادهها از رفتار آنلاین مشتریان خود آگاهی پیدا کنید
اولین چیزی که باید بدانید این است که مخاطبان شما با برندتان چگونه تعامل دارند. به دادههایی که در مرحله MVP یا طی عملیاتهای آغازین، گرداوری کردهاید نگاه دقیقتری بیندازید. کاربران بیشتر از طریق دسکتاپ از وبسایتتان بازدید کردهاند یا موبایل؟ کاربران موبایل از چه سیستم عاملی استفاده میکنند؟ کدام صفحات بیشتر مورد بازدید قرار گرفته است؟ شما میتوانید این دادهها را از طریق Google Analytics به دست بیاورید، این اطلاعات به شما کمک خواهند کرد تا به مفهوم برنامه موبایل خود شکل بدهید.

البته شما میتوانید به جای سرمایه گذاری در توسعه یک برنامه موبایل، به برونسپاری وبسایت بزرگتری مبادرت کنید اما در این صورت باید به فاکتورهای زیر توجه داشته باشید:
- بسیاری از توسعه دهندگان ثالث از شما انتظار دارند برای لیست بندی و نمایانی بیشتر، هزینه بپردازید.
- شما مجبور خواهید شد برای جلب توجه مشتریان، با سایر کسب و کارها به رقابت بپردازید.
- گرداوری دادههای مشتریان برای ارسال پیشنهادات شخصی شده، در این صورت دشوار یا غیر ممکن خواهد بود زیرا تنها از تحلیلهای ناقص برخوردار خواهید بود.
- حفظ مشتری و ارائه اطلاعیههای منطقه جغرافیایی آنها نیز برایتان ممکن نخواهد بود.
درباره مشتریان کنونی آمار بیشتری گرداوری کنید
در این مورد، باید ابتدا بهترین منابع داده و چگونگی ارتقاء آنها را پیگیری کنید.
برای مثال، گرداوری و پیگیری الگوهای خرید و رفتارهای آنلاین در مرورگرها راحتتر با یک برنامه تحت وب یکپارچه میشود. مخصوصا، در یک برنامه تحت وب، شما میتوانید به شکلی دقیقتر فروشها را به یک کانال بازاریابی نسبت داده و بازگشت سرمایه (ROI) یا هزینه خرید مشتری (CAT) را براساس دادهها ارزیابی کنید. سپس میتوانید heat maps و Conversion tracking (پیگیری تبدیل) را نصب کنید تا عناصر تبدیل بهتر را روی صفحه خود برجستهتر بسازید و مسیر دقیق مشتری را دنبال کنید، این برنامهها همچنین به شما کمک میکنند تا تنگناهای کلیدی را شناسایی کنید و از بین ببرید.

همچنین میتوانید از گوگل آنالیتیکس برای تحلیل رفتار کاربر و مشتریان در برنامه استفاده کرده و گزارشهایی از جریان رفتاری یا پیگیری رویدادها (مانند خرید، کلیک روی تبلیغات و مشابه آن) دریافت کنید. با این حال، مشکل رایجی که در این بخش پیش میآید این است که شما در مورد انواع رویدادهایی که دنبال میکنید محدودیت دارید.
موارد محدودی که میتوانید در این روش بهره ببرید عبارت هستند از:
- انتخاب منو
- پخش ویدیو
- Swipes (حملات)
- کلیکهای دکمه
- خریدها
- کلیکهای تبلیغات
با اینکه از مزایای برنامه تحت وب آگاه هستید، اگر میخواهید بدانید در فروشگاه شما چه اتفاقی میافتد باید گفت گزینه برنامه موبایل ممکن است برایتان بهتر باشد.
برای مثال، Carrefour اخیرا تعدادی iBeacons در مورد فروشگاههای خود نصب کرده و یک برنامه خاص برای وفاداری مشتریان خود ایجاد کرده است که به کاربران کمک میکند با یک تجربه شخصی شده از فروشگاه بازدید کنند. پس از آن، نرخ درگیری کاربر برای این برنامه تا 400 درصد افزایش پیدا کرد و شرکت توانست بینش بهتری نسبت به عادات خرید مشتریان و رفتار آنها پیدا کند، به این ترتیب از این بینش در قرار دادن بهینه محصولات و ارتقای تبلیغات مورد استفاده قرار گرفت.
نمایش برند را افزایش دهید
در این مورد به طور خاص به این موضوع میپردازیم که احتمال استفاده از سایت شما در کجا و چه زمانی بیشتر است:
- خارج از خانه: به طور کلی برنامههای موبایل در این مورد ترجیح داده میشوند.
- ماشین و وسایل نقلیه عمومی: برنامههای موبایل یا Carplay.
- هواپیما: هر دوی برنامههای موبایل و تحت وب در وضعیت آفلاین.
- اداره: برنامههای تحت وب و دسکتاپ.
- خانه: محبوبیت برنامههای تحت وب و موبایل به یک اندازه است.

اکنون، ببینید آیا میتوانید از طریق کانال دیگری به ارزش محصول اضافه کرده و آن را اتقاء دهید یا خیر. با کدام یک از این برنامهها میتوانید به مخاطبان وسیعتری دسترسی داشته باشید، برنامههای موبایل یا وبسایت؟
2- آیا در ایده خود به ارائه آنی (در زمان واقعی) اطلاعات توجه داشتهاید؟
آیا محصول شما اطلاعات و اعمال فوریای که از نظر زمانی دارای حساسیت هستند را به موقع ارسال میکند؟
انسانها برای تصمیم گیری به پیگیری انواع رفتار حاال حاضر و دسترسی فوری و به موقع به اطلاعات نیاز دارند.
در اینجا آماری به شما نشان میدهیم که این موضوع را ثابت میکند:
- در سال 2017، بزرگسالان آمریکایی 2 ساعت و 41 دقیقه در روز را صرف کار با برنامههای موبایل میکنند در حالی که از طریق موبایل تنها 34 دقیقه در روز را به بازدید از وبسایتها میگذرانند.
- 90 درصد خریداران فروشگاه برای مقایسه قیمتها (54 درصد)، پیدا کردن اطلاعات محصول (48 درصد) و بررسی نظرات آنلاین (42 درصد) از تلفن استفاده میکنند.
- طبق گزارش Pew Research Center، 62 درصد بزرگسالان آمریکایی نیز از گوشیهای هوشمند خود برای دریافت اطلاعات مربوط به سلامت استفاده میکنند، 57 درصد از گجتهای بانکداری آنلاین و تراکنشهای مالی استفاده میکنند و 30 درصد نیز برای شرکت در کلاسهای آنلاین یا پیدا کردن محتوای آموزشی از گوشی خود استفاده میکنند.
به روشهایی که مردم با محصول شما ارتباط دارند فکر کنید. آیا میتوانید ایده خود را از طریق ارائه دسترسی آنی به دادهها برای مشتریان جذابتر کنید؟

برای مثال تصور کنید شما میخواهید یک راهنما برای “برنامه رویدادها” بنویسید برنامهای که ارائه دهنده مشخصات آخرین گزینههای سرگرمی در منطقه است.
در چنین موقعیتی در یک وبسایت میتوانید از لیستهای مختلف، جزئیات بیشتر درباره رویداد، تصاویر، مسیرها و … در کنار روشهای ثبت حساب، عضویت برای اطلاعیهها و در صورت ضرورت برای خرید بلیت استفاده کنید.
اما اگر بخواهید به جای وبسایت یا برنامه تحت وب، برنامه موبایل بسازید باز هم میتوانید حتی استفاده بهتری نیز از آن داشته باشید:
- کاربران میتوانند براساس مکان خود در مورد رویدادهایی که در نزدیکیشان اتفاق میافتد اطلاعیه دریافت کنند.
- برنامه شما میتواند مسیر رویدادها را نمایش داده و به کاربران کمک کند راحتتر محل رویداد را پیدا کنند.
- کاربران میتوانند درباره برنامههای آینده خود اطلاعیههای فوری به همراه پیشنهادات تبلیغاتی دریافت کنند مانند “مسند خود را ارتقاء دهید”.
- کاربران میتوانند درباره دوستانی که آنها نیز به بازدید از همان نمایش یا رویداد دیگری نزدیک به آنها میروند اطلاعیه دریافت کنند.
در پایان باید گفت: اگر ایده شما با اتصال کاربران با اطلاعات فوری سود بیشتری را در پی خواهد داشت، ایجاد یک نرمافزار موبایل برایتان مناسبتر خواهد بود.
برنامه موبایل تعاملیتر بوده و دارای تجربه زمانی آنی است و نیازهای در حال شکلگیری متقاضی را سریعتر پاسخ میدهد. ایجاد یک (برنامه وب) میتواند قدم بعدی شما باشد، دومین مرحلهای که میتوانید از آن برای دست یافتن به سهم بیشتری از بازار استفاده کنید.
3- آیا محصول شما مشتری را تشویق میکند که هر روز به آن سر بزنند؟
اگر فکر میکنید کاربران چندین بار (پنج بار یا بیشتر) در روز به برنامه شما سر میزنند ساخت یک برنامه موبایل راحتتر است. با این همه، کلیک کردن چند دکمه از موبایل بسیار سادهتر از تایپ تمام جزئیات روی یک وبسایت موبایل یا نسخه دسکتاپ است.
برنامههای موبایل بعد از نصب به راحتی قابل دسترس هستند، آخرین اطلاعات به روز و مربوط به برنامه را در اختیار کاربران قرار میدهند و در صفحهای کوچک به راحتی قابل استفاده هستند.
چند مثال:
- برنامههای ثبت یادداشت
- لیست کارهایی که باید انجام شوند
- بازیها
- انواع برنامههای پیگیری
- نقشهها و راهنمای مسیر
- برنامههای حمل و نقل (شامل ماشین، تاکسی و مانند آن)
موضوع اصلی این است که اکثر مردم میخواهند به محصولات این چنینی، فورا دسترسی داشته باشند. آنها نمیخواهند URL را تایپ کرده و منتظر بمانند تا وبسایت بارگزاری شود.

اما به خاطر داشته باشید که قبل از اینکه تصمیمی ناگهانی بگیرید باید حواستان باشد که محصول خاص شما کارش را به درستی انجام دهد. به محصولاتی مانند ایمیل، نرمافزار حسابداری یا ابزار محبوب مدیریت خود توجه کنید این ابزار مرتبا مورد استفاده قرار میگیرند. شما در روز چندین بار به آن سر میزنید و با این حال تمام کارهایی که با آنها انجام میدهید از طریق موبایل صورت نمیگیرد و اینکه فقط روی موبایل بتوان با آنها کار کرد از ارزش آنها کم میکند.
در این مرحله، باید به نکته دوم (هدف محصول) بازگردید و به موقعیتهای استفاده از محصول خود دوباره فکر کنید. اگر از محصول شما به تعداد دفعات کمتر اما برای مدت طولانی (بیش از یک ساعت استفاده بدون مکث) استفاده میشود اکثر کاربران برای چنین مواردی برنامه تحت وب را ترجیح میدهند.
4- آیا به مشخصههای بومی گوشی نیاز دارید؟
به این نکات توجه کنید:
- آیا کاربران از اطلاعاتی که براساس مکان برایشان ارسال میشود سود میبرند؟
- آیا شما به دنبال ارتقای محصول با کمک مشخصههایی مانند دوربین، ژیروسکوپ یا سنسورها هستید؟
اگر جواب شما به یکی از سوالات بالا مثبت است، یک برنامه بومی موبایل برایتان انتخاب بهتری خواهد بود.
البته، توسعه دهندگان باتجربه میگویند راهحلهای خاصی برای این موضوع وجود دارد و شما میتوانید با استفاده از HTML5، به دوربین دسترسی داشته باشید یا برای بازیهایی که به ژیروسکوپ نیاز دارند از این مشخصه بهره ببرید اما این موضوع باعث استحکام یا بهتر شدن محصول شما نمیشود.

در نظر داشته باشید که برای برنامه تحت وب، آیفون اجازه ندارد اعلانهای جیپیاس یا اعلانهای برنامه مورد نظر را برای کاربران ارسال کند. برنامه رویدادها که قبلا از آن نام بردیم را به یاد دارید؟ کاربران برنامه موبایل میتوانستند اعلان رویدادهای جالبی که در نزدیکی آنها در حال شکل گیری بود را براساس منطقه حضور خود دریافت کنند یا میتوانستند اعلانی دریافت کنند که نشان میدهد یکی از دوستان آنها قرار است در یکی از این رویدادها شرکت کند اما کاربران برنامه تحت وب نمیتوانند از چنین مزیتی بهره ببرند.
مسئله اینجا است که اگر بخواهید برنامه موبایل بسازید باید دو برنامه جدا بسازید (اندروید و iOS) و برای این کار دو بودجه مختلف داشته باشید. راه حل این مسئله این است که محصول خود را ابتدا روی یک سیستم عامل موبایل (سیستم عاملی که در بین مخاطبان مورد نظر شما از محبوبیت بیشتری برخوردار است) عرضه کنید و سپس برنامه خود را به پلتفرم دیگری متصل کنید.
5- فکر میکنید کاربران بخواهند از برنامه شما به صورت آفلاین استفاده کنند؟
کمی بیشتر به موارد استفاده محصولتان فکر کنید. با اینکه ما در دنیایی با اتصال وسیع جهانی به اینترنت زندگی میکنیم، 15 درصد از کاربران ایالات متحده آمریکا به صورت آفلاین با برنامهها کار میکنند.
موارد زیادی وجود دارد که به سبب آن ممکن است کاربران به اینترنت دسترسی نداشته باشند:
- در حال سفر – در هواپیما، قطار، مترو.
- خارج از کشور – وقتی هزینه رومینگ به شدت افزایش پیدا میکند.
- در نواحی دارای سیگنال ضعیف اینترنت- خارج از خانه، زیرزمینها و مانند آن.
اگر میخواهید به کاربران در موقعیتهای “آفلاین” نیز خدمات برسانید، برنامه موبایل از نظر سهولت دسترسی، انتخاب بهتری است.
به عنوان مثال، تعدادی از برنامههای هدایت مسیر و نقشهها دارای وضعیت آفلاین نیز هستند که به جای اینترنت، تنها با سیستم جیپیاس داخلی گوشی کار میکنند، Maps.me یکی از برنامههایی است که چنین ویژگیای در خود دارد. Google Maps هم به شما اجازه میدهد نقشه خاصی را دانلود کرده و از آن برای هدایت مسیر به صورت آفلاین استفاده کنید، اما قابلیت محصول تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. وقتی خارج هستید برنامه Tripadvisor به شما اجازه میدهد از بین یک لیست توصیه شده، راهنمای کوتاهی درباره یک شهر را دانلود کنید.

اخیرا اینستاگرام یک وضعیت آفلاین برای برنامه اندروید خود اضافه کرده که در آن تمامی اعمال ذخیره شده تا آخرین باری که کاربر به اینترنت متصل بوده را در دسترس کاربران قرار میدهد. این کار حرکتی هوشمندانه بود زیرا این شرکت در حال کار روی توسعه حضور خود در کشورهای توسعه نیافته است. طبق آخرین اطلاعات ماه مارس سال 2017، پایینترین منطقهی دارای اینترنت در آفریقا (27.7 درصد) و آسیا (45.2 درصد) است. اگر قصد دارید در یک بازار نوظهور محلی رقابت ایجاد کنید بهتر است این واقعیت را به خاطر بسپارید.
6- بودجه شما چقدر است؟
ساخت یک وبسایت، توسعه یک برنامه موبایل یا یک برنامه کاملا مجهز تحت وب به سه سطح بودجه مختلف نیاز دارد. طبق مقالهی منتشر شده در نشریه Clutch data، هزینه متوسط یک برنامه مجهز موبایل بین 37/913 دلار تا 171/450 دلار میباشد. به یاد داشته باشید که این هزینه ساخت یک برنامه موبایل برای تنها یکی از پلتفرمها (iOS یا اندروید) است.

اگر میخواهید یک برنامه MVP موبایل بسازید، هزینه تخمین زده شده برای آن نزدیک به 5000-15000 دلار خواهد بود. این هزینه برای یک برنامه بسیار ساده با یک و سه مشخصه اصلی است که طراحی آن از کمترین جذابیت برخوردار است.
برونسپاری توسعه اپلیکیشن مطمئنا مزایا و معایب خود را دارا است در اینجا به طور مختصر به آنها اشاره میکنیم:
مزایای برونسپاری توسعه اپلیکیشن:
- میتوانید به پایه وسیعتری از استعداد پرداخته و به مهارتهایی که به صورت محلی موجود نیستند دسترسی داشته باشید
- عدم استخدام یا عدم نیاز به هزینههای مربوط به استخدام کارکنان
- حقوق رقابتیتر
- دسترسی به استعدادها براساس تقاضا
- قابلیت متعادل سازی یا کوچک کردن تیم در صورت نیاز
معایب برون سپاری توسعه اپلیکیشن
- دشواری ارتباطات و موانع احتمالی از نظر زبان
- تفاوت مناطق زمانی
- دغدغههای مربوط به امنیت و حریم خصوصی

وقتی میخواهید براساس بودجه دست به تصمیم گیری نهایی بزنید، دوباره درباره سوالات و پاسخهایی که پیش از این مطرح شد فکر کنید. این موارد عبارتاند از:
- هدف محصول شما چیست و معمولا در چه موقعیتهایی از آن استفاده میشود؟
- آیا اطلاعات آنی به کاربرانتان ارائه میدهید؟
- آیا قصد دارید از خصوصیات بومی گوشیهای هوشمند استفاده کنید؟
- در چه موقعیتهایی کاربران چندین بار به طور مرتب از محصول شما استفاده میکنند؟
- آیا میخواهید کارکرد آفلاین برای محصول خود ارائه دهید؟
در نهایت، فراموش نکنید که این سوال مهم را در نظر بگیرید: آیا یک وبسایت موبایل به اندازه کافی باعث رضایت مشتریان میشود؟ انتظار دارید برنامه موبایل در مقایسه با وبسایت چقدر برایتان بازگشت سرمایه داشته باشد؟
به دقت به این سوالات فکر کنید، و در هنگام تصمیم گیری درباره این پروژه، نیاز و خواستههای مشتریانتان را در اولویت قرار دهید.
سلام مقاله ی خیلی خوبی بود
سلام. ممنون از لطفتون 🙂
خیلی خوب و کاربردی بود
سپاس از دیدگاهتون. خوشحالم که مفید واقع شده 🙂