اخیراً در غارهای باستانی مصر، آثاری از دست انسان کشف شده که مورد توجه باستان شناسان قرار گرفته است. در دورافتاده ترین قسمت از شمال آفریقا، در نزدیکی جایی که مرزهای مصر، لیبی و سودان به هم می رسند، یک فلات ماسه سنگی به نام گیلف کبیر در یکی از بدترین اقلیم های روی زمین قرار دارد. اما این فلات بی آب و علف، ثروتمندترین و مهمترین مجموعه نقاشی غارهای ماقبل تاریخ در صحرای بزرگ آفریقا را در خود جای داده است.
گیلف کبیر مصر، خشک ترین مکان روی کره زمین است. اما همیشه اینطور نبود. هزاران سال پیش، شرایط محیطی منطقه برای موجودات زنده بسیار قابل تحمل تر بود. یک مطالعه جدید درباره برخی از نگاره های ۸۰۰۰ ساله در منطقه وادی سورا نشان می دهد که چگونه اجداد ما، نگاه متفاوتی نسبت به رابطه انسان ها و حیوان ها داشتند.
در سال ۲۰۰۲، یک غار در منطقه وادی سورا، تحت عنوان “غار جانوران”، کشف شد. این غار انسان را نشان می دهد که در یک سرزمین با انواع مختلف حیوانات، همزیستی می کند. در این اثر، هزاران جای دست انسان و بیش از ۵۰۰۰ شترمرغ، زرافه، غزال و فیل و جانوران خارق العاده دیده می شود.
اخیراً تحقیقات جدید به سرپرستی دکتر امانوئل هونوره از دانشگاه کمبریج، برخی از جاهای دست انسان را در محل مورد بررسی قرار داده است. در میان این دست ها، دست افراد بزرگسال و دست کودکان دیده می شود. آیا آنها دست کودک بودند؟ یا آنها نشان دهنده چیزی بودند که مربوط به انسان نبوده است؟
هونوره می گوید: “من اولین بار که آن دست های ریز را دیدم، شوکه شدم.” “در حالی که محققان دیگر فکر می کردند آنها دست های کودک انسان هستند، برای من به هیچ وجه شبیه به دست انسان نبود. نوک انگشتان این دست های کوچک، بیشتر به پنجه شباهت داشت. همچنین، نسبت اندازه انگشتان به کف دست، شباهتی به دست انسان نداشت.”
اگرچه شواهدی از آثار بدن یا پنجه حیوانات تاکنون در هنر سنگی آفریقای شمالی دیده نشده، هونوره تصمیم گرفت فرضیه خود را مطرح کند و بگوید که این دست ها ممکن است متعلق به کودک انسان نباشد. او با باغ وحش ها و موسسات تحقیقاتی در سرتاسر جهان تماس گرفت تا ببیند، آیا کسی می تواند انگشت های کوچک پنجه ای را بشناسد یا خیر. او همچنین تحقیقاتی را بر روی نوزادان مختلف انجام داد و دریافت که آثار به جا مانده در وادی سورا، حتی از دست نوزاد انسان نیز کوچکتر است.
در نتیجه، هونوره و تیمی از باستان شناسان، انسان شناسان، متخصصان مورفولوژی دست و پزشکان متخصص نتیجه گرفتند که این دست های کوچک در حقیقت متعلق به انسان نبوده است.
اما آن دستها به چه کسی یا چه چیزی تعلق داشت؟ مارمولک، به احتمال زیاد. شاید هم تمساح. اما احتمالاً مارمولک.
این نتایج، جامعه ای را نشان می دهد که در آن، انسان ها با حیوانات در روابط بسیار نزدیک زندگی می کردند. اما چرا انسان دست خزندگان را در بالای تصاویر خود قرار داد؟ این سوالی است که هنوز پاسخی برای آن پیدا نشده است.
هونوره می گوید: “صحنه های زیادی در وادی سورا انسان را نشان می دهد که فعالیت های اجتماعی را انجام می دهد: نه فقط شکار یا جنگیدن، بلکه رقص یا هیاهو در اطراف جانوران مختلف. این واقعاً خارق العاده است.” “کاوش های انجام شده در این غار نشان می دهد که خاک این منطقه برای اهداف باستان شناسی مناسب نیست. بنابراین، گمانه زنی در مورد فعالیت های انجام شده در پناهگاه وادی سورا، به جز نقاشی های روی دیوار، کار بسیار سختی است.”
