اخیرا ایلان ماسک اعلام کرده است که با استفاده از سیستم جدید اینترنت ماهواره ای استارلینک، امکان اتصال به اینترنت بدون نیاز به تجهیزات جانبی فراهم شده است. این قابلیت که تحت عنوان “اتصال مستقیم به موبایل” یا DIRECT-TO-CELL معرفی شده، می تواند به کاربران تلفن همراه دسترسی به اینترنت ماهواره ای را بدون نیاز به دیش یا ابزار خاص دیگری فراهم کند. اما آیا این قابلیت برای کاربران ایرانی نیز در دسترس خواهد بود؟
بررسی محدودیت های فنی و عملیاتی
آرین اقبال، کارشناس شبکه، می گوید که امکان اتصال مستقیم به استارلینک برای همه کاربران دنیا، به ویژه در ایران، با محدودیت های جدی روبرو است. او تاکید می کند که این فناوری برای کارکرد، نیازمند دو عامل کلیدی است: پشتیبانی سخت افزاری گوشی و همکاری اپراتورهای محلی با استارلینک.
از نظر سخت افزاری، گوشی هایی که از چیپست های مدرن مانند اسنپدراگون یا پردازنده های مشابه بهره می برند، توانایی پشتیبانی از این فناوری را دارند. شرکت هایی مانند اپل و کوالکام نیز اعلام کرده اند که محصولات جدید آن ها به قابلیت اتصال مستقیم به ماهواره مجهز هستند. بنابراین، اگر کاربران از گوشی های پرچم دار یا مدل های جدید استفاده کنند، از نظر سخت افزاری مشکلی نخواهند داشت.
با این حال، چالش اصلی مربوط به همکاری اپراتورهای موبایل است. در حال حاضر، تنها تعداد محدودی از اپراتورهای جهانی مانند T-Mobile در آمریکا، Rogers در کانادا و KDDI در ژاپن از این فناوری پشتیبانی می کنند. به گفته اقبال، اپراتورهای ایرانی هیچ برنامه ای برای همکاری با استارلینک ندارند و حتی اپراتورهای خارجی نیز حاضر به ارائه خدمات به کاربران ایرانی نخواهند بود. به همین دلیل، دسترسی به این سرویس در ایران، تنها از طریق روش های غیرقانونی و با هزینه های بالا ممکن خواهد بود.
سرعت و کیفیت اینترنت DIRECT-TO-CELL
یکی دیگر از محدودیت های مهم این فناوری، سرعت پایین آن است. این سرویس در حال حاضر تنها قادر به ارسال و دریافت پیام های متنی است و برای انجام فعالیت هایی مانند تماشای ویدئو یا مرور شبکه های اجتماعی مناسب نیست. این موضوع به دلیل پهنای باند محدود و تعداد زیاد کاربران متصل به شبکه است.
اقبال معتقد است که اگرچه در آینده سرعت این سرویس بهبود خواهد یافت، اما همچنان به سطح اینترنت ماهواره ای معمول که از طریق دیش ارائه می شود، نخواهد رسید. بنابراین، این فناوری بیشتر برای استفاده در شرایط اضطراری یا مناطقی که دسترسی به اینترنت زمینی ندارند، مناسب خواهد بود.
امکان استفاده در ایران
از آنجایی که اپراتورهای ایرانی با استارلینک قرارداد نخواهند بست و خرید سیم کارت های اپراتورهای خارجی نیز برای کاربران ایرانی دشوار است، استفاده از این سرویس در ایران به طور رسمی امکان پذیر نیست. حتی اگر کاربران بتوانند از طریق روش های غیررسمی به این سرویس دسترسی پیدا کنند، هزینه بالای سیم کارت ها و سرعت پایین اینترنت، استفاده از آن را غیرمنطقی می کند.
در شرایط کنونی، اتصال مستقیم به اینترنت استارلینک در ایران به دلیل محدودیت های فنی و سیاسی ممکن نیست. اگرچه این فناوری پتانسیل تغییر زیرساخت های ارتباطی را دارد، اما تا زمان رفع این محدودیت ها و افزایش همکاری های بین المللی، کاربران ایرانی نمی توانند به طور گسترده از این سرویس استفاده کنند. با این حال، در آینده ممکن است این تکنولوژی بهبود یابد و دسترسی به اینترنت ماهواره ای را برای کاربران بیشتری در سراسر جهان فراهم کند.