شرکت فرانسوی آرتوریا (Arturia) حدود دو دهه است که در زمینه ساخت انواع سینتیسایزرهای سختافزاری و پلاگینهای آهنگسازی فعال است و اکنون، به نامی بزرگ در این زمینه تبدیل شده است. هدف این برند، همواره ساخت نرمافزارها و تجهیزات سختافزاری جامع و متفاوتی بوده است که بتوانند خلاقیت آهنگسازان را بهشکلی بیسابقه متبلور کنند. وقتی این شرکت از من درخواست کرد تا میدی کنترلر جدید آن، یعنی KeyLab Essential Mk3 را بررسی کنم، من فوراً این درخواست را پذیرفتم.
Arturia KeyLab Essential Mk3 با قیمت بسیار مناسب خود و برخورداری از امکاناتی همچون کلاویههای سینت-اکشن حساس به شدت برخورد (velocity) و سازگاری کامل با تمامی DAWهای مرسوم، یک گزینه بینظیر برای تمامی آهنگسازان محسوب میشود و در میان رقبای خود، از ارزش قیمتی فوقالعادهای برخوردار است.
با ذکر این مقدمه کوتاه، بیایید نگاهی نزدیک به میدی کنترلر جدید آرتوریا داشته باشیم.
سختافزار
آرتوریا KeyLab Essential Mk3 یک میدی کنترلر سبکوزن و جمعوجور است که هماکنون در دو نسخه 49 و 61 کلید در بازار وجود دارد. بدنه پلاستیکی این کیبورد، بسیار خوشساخت است و در طرفین خود، به پنلهایی با طرح چوب تزئین شده است که ظاهری نفیس به آن بخشیدهاند.
بر روی پنل این دستگاه، علاوه بر کیبورد اصلی، کنترلهایی متعدد از جمله 8 درام پد، 9 انکودر 360 درجه و 9 فیدر قابل برنامهریزی به چشم میخورد. در بخش مرکزی این پنل، یک صفحه نمایش 2.5 اینچی تعبیه شده است که برای دسترسی به رابط کاربری آن، باید از چهار کلید و یک سوئیچ چرخان/فشاری قرارگرفته در اطراف آن استفاده کنید که در کنار یکدیگر، کاربری بسیار آسانی را برای دستگاه رقم میزنند. در سمت چپ این نمایشگر، امکاناتی همچون ترنسپورت کنترل و دکمههای کنترل قابلیتهای داخلی DAW همچون خاموش/روشن کردن مترونوم، لوپ، مرتبسازی نتهای نواختهشده (quantize)، ذخیرهسازی پروژه و چند دکمه دیگر دیده میشوند که به شما در ساخت موسیقی بدون نیاز به استفاده از رابط کاربری گرافیکی نرمافزار کمک میکنند.
در بخش روبرویی این دکمهها، یعنی سمت راست صفحه نمایش نیز کنترلهایی برای قابلیتهای داخلی میدی کنترلر، همچون آرپژیاتور، حالت chord و scale و تغییر حالت کارکرد کیبورد تعبیه شده است که در ادامه، نگاهی دقیقتر به آنها خواهیم انداخت. در بخش انتهایی سمت چپ پنل، یعنی سمت چپ درام پدهای آن نیز چند دکمه دیگر تعبیه شده است که از طریق آنها به تنظیماتی همچون ترنسپوز، تغییر اکتاو و تغییر کانال میدی (MIDI) دسترسی خواهید داشت. همچنین یک ماد ویل و یک پیچ بند ارگونومیک نیز در کنار این دکمهها به چشم میخورد (این موارد در نسخه 49 کلید، در کنار کیپد تعبیه شدهاند).
با نگاهی به پنل پشتی KeyLab Essential Mk3، با اتصالاتی همچون یک خروجی میدی با پورت DIN، یک ورودی اکسپرشن پدال با جک 6.3 میلیمتری و یک پورت USB-C برای تغذیه دستگاه و اتصال آن به کامپیوتر روبرو خواهید شد.
نرمافزار
نسل سوم میدی کیبوردهای KeyLab Essential همراه با یک بسته نرمافزاری کاربردی عرضه میشوند که شامل عناوینی همچون مجموعه Analog Lab V، نرمافزار آهنگسازی Ableton Live Lite، یک مجموعه صوتی از Loopcloud و دو پلاگین پیانوی UVI Model D و Native Instruments The Gentleman میشود. بهعلاوه، همراه با این کیبورد، یک اشتراک رایگان سرویس Melodics نیز عرضه میشود. Melodics یک اپلیکیشن کامپیوتری است که بهوسیله دروسی اختصاصی با توجه به سبک و سطح مهارت شما، میتواند نوازندگی کیبورد و درام پد را به شما بیاموزد و به شما در استفاده صحیحتر از میدی کنترلر کمک کند.
راهاندازی
راهاندازی یک میدی کنترلر و همخوانسازی آن با نرمافزار آهنگسازی و پلاگینها، میتواند کاری پیچیده باشد؛ زیرا معمولاً مشکلاتی متعدد از جمله نصب درایور نامناسب تا نظمدهی اشتباه پریستها میتواند در حین آن رخ دهد. اما خوشبختانه ما در حین اتصال KeyLab Essential Mk3 به کامپیوتر و همخوانسازی آن با نرمافزارهای آهنگسازی و پلاگینهای موجود در کامپیوترمان، به هیچ مشکل قابل توجهی برخورد نکردیم.
پس از خارج کردن این میدی کنترلر از جعبه، آن را با کمک راهنمایی که آرتوریا در بستهبندی آن قرار داده بود، برنامهریزی کردیم که یکی از مهمترین مراحل آن، نصب نرمافزار Software Center بود. با نصب این نرمافزار، محصولاتی که از آرتوریا خریداری کردهاید به شما نمایش داده میشوند و شما میتوانید چندی دیگر از محصولات نرمافزاری این شرکت را نیز برای مدت زمانی مشخص، بهصورت رایگان مورد آزمایش قرار دهید. ما بهوسیله Software Center، میدی کنترلر و نرمافزارهای Analog Lab و MIDI Control Center را در کامپیوتر خود نصب کردیم.
نرمافزار MIDI Control Center به شما این امکان را میدهد که تمامی کنترلها و نابهای موجود در کنترلر را بهشکل دلخواه برنامهریزی کنید و کنترل پارامترهای دلخواه خود را در نرمافزارهای مختلف به آنها بسپارید.
اما یکی از نکات جذاب درباره نسل سوم KeyLab Essential این است که برای استفاده و همخوانسازی آن با نرمافزار آهنگسازی، نیاز به انجام هیچگونه تنظیمات خاصی نیست؛ زیرا این میدی کنترلر بهطور خودکار با نرمافزارهای آهنگسازی FL Studio ،Cubase ،Bitwig ،Ableton Live و Logic Pro X همخوانی دارد. تمامی این نرمافزارها یک کد همخوانسازی اختصاصی در خود دارند که با اتصال KeyLab Essential به آنها، این کد بهصورت خودکار درون فولدری خاص در محل نصب آنها بارگذاری میشود و بدین شکل، میدی کنترلر در کسری از ثانیه با نرمافزار همگام خواهد شد.
اولین نرمافزاری که KeyLab Essential را در آن آزمایش کردیم، Logic Pro X بود؛ اما پس از آن، به سراغ Analog Lab V نیز رفتیم. همچنین، از میدی کنترلر جدید آرتوریا در Ableton Live نیز استفاده کردیم که عملکردی بینقص را از آن شاهد بودیم؛ اما برای حفظ اختصار این مطلب، از شرح کامل تجربه کاربری خود صرف نظر کردیم.
عملکرد در Logic
بعد از این که مجموعه نرمافزارهای مورد نیاز برای کار با نسل سوم KeyLab Essential را نصب کردیم، فوراً Logic Pro را اجرا کرده و ساخت یک اثر موسیقی جدید را با استفاده از آن آغاز کردیم.
ابتدا درایور موسوم به MIDI آرتوریا را در کامپیوتر فعال کردیم و سپس این دستگاه تمامی کنترلرهای خود را در اختیار ما گذاشت و به ما در ساخت یک قطعه موسیقی در کامپیوتر یاری رساند. یک دکمه موسوم به Program در KeyLab Essential تعبیه شده است که سه حالت DAW ،Arturia و User را به کاربر ارائه میکند.
KeyLab Essential MK3 در هنگام استفاده از Logic، باید در حالت DAW قرار بگیرد. در این حالت، امکان کنترل ترکها در صفحه arrangement نرمافزار و تمامی پارامترهای موجود در پلاگین انتخابشده بهوسیله این میدی کنترلر، بهشکلی آسان وجود دارد. یک دکمه در زیر صفحه نمایش دستگاه تعبیه شده است که با فشردن آن، میتوانید آن را در دو حالت کنترل پارامترهای میکسر لاجیک یا پارامترهای یک پلاگین خاص تنظیم کنید. در حالت میکسر، نابها و فیدرهای یک تا هشت دستگاه، برای تنظیم ولوم و توازن کانالِ هشت کانال اول میکسر برنامهریزی میشوند و با استفاده از ناب و فیدر شماره نه نیز میتوان ولوم و پنینگ کانال مستر میکسر را کنترل کرد. همچنین با چرخاندن سوییچ اصلی، میتوانید کانالهای میکسر در دسترس را انتخاب کنید و نابها و فیدرهای دستگاه نیز بهسرعت با آن تطبیق پیدا میکنند. در حالت پلاگین، هشت ناب و فیدر KeyLab Essential بهطور خودکار برای تنظیم شانزده پارامتر موجود در پلاگین انتخابشده برنامهریزی میشوند و با استفاده از فیدر و ناب شماره نه نیز میتوان به ولوم کلی و چنل پنینگ پلاگین مورد نظر دسترسی داشت. در کل، از استفاده از این میدی کنترلر در نرمافزار لاجیک رضایت بسیاری داشتیم.
عملکرد در Analog Lab V
پس از این، پلاگین Analog Lab V را در یکی از ترکهای نرمافزار آهنگسازی خود اجرا کردم و با استفاده از دکمه Prog میدی کنترلر، آن را در حالت Arturia قرار دادیم. این پلاگین پیش از هر چیز، پنجره browser خود را در اختیارمان قرار داد که در آن، میتوانید بازهای وسیع از پریستهای صوتی، با ماهیتها و بافتهایی مختلف را انتخاب کنید. امکان کنترل بسیار دقیق تمامی پارامترها از طریق میدی کنترلر در این پلاگین، تجربهای لذتبخش را در استفاده از آن برای ما رقم زد. جذابترین ویژگی این کنترل دقیق نیز امکان تغییر پریست با استفاده از سوئیچ چرخان اصلی KeyLab Essential MK3 بود. در کل، Analog Lab V یک پلاگین فوقالعاده است که اصواتی بینظیر را ارائه میکند و میتوان تنها با استفاده از آن، یک موسیقی را بهشکل کامل ساخت.
جمعبندی
در کل، میتوانیم بگوییم که میدی کیبورد جدید آرتوریا، بسیار مورد پسند ما واقع شد و اگر به دنبال یک کنترلر توانمند اما سبکوزن و خوشقیمت هستید، این محصول برای شما ایدهآل خواهد بود. شاید کیپد سینت-اکشن و بدون قابلیت افترتاچ در این میدی کنترلر، برای نوازندگان حرفهای پیانو و کیبورد چندان مناسب نباشد؛ اما اگر صرفاً یک آهنگساز هستید، این کیپد میتواند نیازهای شما را بهخوبی برآورده کند.
KeyLab Essential Mk3 بهشکلی کامل با نرمافزارهای Ableton Live ،Logic Pro و Analog Lab V همگام شد و نیاز به استفاده از ماوس را در آهنگسازی برای ما به حداقل رساند؛ امری که باعث تمرکز بیشتر ما در فرایند ساخت موسیقی میشد.
در کل، در این رده قیمتی و با توجه به تواناییهای سایر کنترلرهای موجود در بازار، میتوان آرتوریا KeyLab Essential Mk3 را بهترین میدی کنترلر برای آهنگسازی و یک ساز ارزشمند و الهامبخش دانست.