پردازنده‌های گرافیکی (GPU) CPUهایی هستند که برای نمایش گرافیک در مانیتور کامپیوتر استفاده می‌شوند. بدون پردازنده گرافیکی، مانیتورها بی‌فایده خواهند بود. در واقع، پردازنده‌های گرافیکی نقش اساسی و پررنگی در نمایش اطلاعات کامپیوتر ایفا می‌کنند و به همین دلیل بسیاری از پردازنده‌ها به همراه یک پردازنده گرافیکی تعبیه شده در داخل خود عرضه می‌شوند.
کمپانی اینتل پردازنده‌های گرافیکی داخل پردازنده اصلی را Intel Processor Graphics می‌نامد. به گفته این شرکت، پردازنده گرافیکی اینتل توانایی گرافیکی، محاسباتی، مدیا و نمایشی را برای بسیاری از پردازنده‌های خود فراهم می‌کند. اینتل مدل‌های مختلفی از پردازنده‌های گرافیکی داشته و جدیدترین مدل‌های این کمپانی پردازنده‌های گرافیکی UHD و Iris Xe می‌باشند.
پردازنده گرافیکی Intel Iris Xe چیست؟
پردازنده Intel Iris Xe در حال حاضر یکی از برترین پردازنده‌های گرافیکی این شرکت است. با توجه به گفته‌های اینتل، پردازنده Iris Xe عملکرد نمایشی را به یک تجربه کاملا جدید تبدیل می‌کند. دلیل این موضوع نیز در وهله اول طراحی Xe بوده که به تقاضای مشتریان خود، سرعت و عملکرد بیشتری دارد.
طراحی Xe باعث افزایش فرکانس، تعداد واحدهای اجرایی (E-unit) بیشتر و افزایش پهنای باند در حافظه شده است.
سری پردازنده‌های نسل یازدهم اینتل، اولین مجموعه گرافیک Iris Xe را در اواسط سال 2020 معرفی کرد. در سال 2022، پردازنده‌های نسل دوازدهم Alder Lake اینتل اکنون در گوشی‌ها از نسخه پیشرفته‌تری از پردازنده‌های ris Xe استفاده می‌کنند که سرعت و واحدهای اجرایی (E-unit) بیشتری دارند.
پردازنده‌های گرافیکی Iris Xe دارای 80 یا 96 واحد اجرایی (نسبت به نوع CPU) بوده و فقط در پردازنده‌های گوشی تعبیه شده‌اند. شرکت اینتل، پردازنده گرافیکی Iris Xe را در 28 پردازنده خود تعبیه کرده که همگی متعلق به سری نسل یازدهم و دوازدهم هستند.
حداکثر فرکانس پردازنده گرافیکی Iris Xe نیز نسبت به مشخصات پردازنده تفاوت دارد. کم سرعت‌ترین حد فرکانس این پردازنده 950 مگاهرتز بوده، در حالی که سریع‌ترین آن 1.45 گیگاهرتز است که تغییرات زیادی بین این دو ایجاد می‌کند.
پردازنده گرافیکی Iris Xe با HDMI دارای حداکثر رزولوشن 4096* 2304 در 60 هرتز و با DisplayPort تا 7680*4320 در 60 هرتز را ساپورت می‌کند. با این تفاسیر، می‌توانید این پردازنده را به یک صفحه نمایش 4K یا 8K متصل کنید.
نکات مثبت پردازنده گرافیکی Intel Iris Xe
- این پردازنده یک تجربه جدید بازی با نمایش جزئیات بیشتر، همه‌جانبه و همچنین وضوح 1080p در 60FPS را ارائه می‌دهد.
- این پردازنده به شما این امکان را می‌دهد تا چهار نمایشگر با HDR را به صورت همزمان وصل کنید.
- با ساپورت Dolby Vision HDR و Dolby Atmos، پخش فیلم با کیفیت بالا را امکان‌پذیر می‌کند.
- مجهز به انجین هوش مصنوعی جدید ماتریکس (Matrix Engine) بوده که به شما اجازه می‌دهد تا فایل‌هایی با جزئیات پیچیده را به صورت گرافیکی بسازید.
- عملکرد رمزگذاری (encoding) فوق‌العاده که تجربه جدیدی از استریم (پخش زنده) و اشتراک فایل را به شما ارائه می‌دهد.
- با توجه به طراحی کم‌مصرف پردازنده Iris Xe، دوام باتری لپتاپ شما افزایش یافته تا کارهای بیشتری را با انرژی کمتر انجام دهید.
- دارای دو موتور کدک (codec) با چند فرمت بوده که عملیات رمزگذاری (encoding) و رمزگشایی (decoding) سخت افزار برای تجربه فوق‌العاده از استریم را ارائه می‌دهد.
- ساپورت از ویژگی Quick Sync اینتل که به پردازنده Iris Xe اجازه می‌دهد تا تبدیل فیلم سریع‌تری را انجام دهد.
- پشتیبانی از اینترفیس برنامه‌نویسی اپلیکیشن مایکروسافت (API)، که وظایف محاسباتی چندرسانه‌ای را انجام می‌دهد.
- این پردازنده از برنامه‌نویسی موازی و ناهمگن از طریق چند پلتفرم با API زبان باز (OpenCL) را ساپورت می‌کند.
نکات منفی و معایب پردازنده گرافیکی Intel Iris Xe
- با هیچ پردازنده تعبیه شده در ویندوز در نسل 12 اینتل وجود ندارد.
- فقط برخی از پردازنده‌های گرافیکی Iris Xe (نسبت به نوع پردازنده) تکنولوژی Clear Video HD اینتل را ساپورت می‌کنند.
- حداکثر فرکانس برخی از پردازنده‌های گرافیکی Iris Xe (نسبت به نوع پردازنده) در مقایسه با سایر رقبا کند است.
پردازنده گرافیکی UHD اینتل چیست؟
پردازنده گرافیکی Intel UHD خانواده‌ای از پردازنده‌های گرافیکی تعبیه شده در پردازنده اصلی بوده که قدمت بیشتری دارد. آخرین مدل در این سری، پردازنده Intel UHD Graphics 770 بوده که با پردازنده‌های نسل دوازدهم اینتل عرضه شد. پردازنده Intel UHD Graphics 770 دارای 32 واحد اجرایی (E-unit) بوده و فقط با پردازنده‌های کامپیوتر‌های ویندوزی و ماشین‌آلات دارای پردازنده عرضه شده است.
پردازنده Intel UHD Graphics 770 دارای 17 پردازنده بوده که همگی از نسل دوازدهم سری Alder Lake هستند. سرعت فرکانس پایه آن 300 مگاهرتز بوده و حداکثر فرکانس آن نسبت به مدل پردازنده شما کمی متفاوت بوده و 1.55 گیگاهرتز است، در حالی که کندترین فرکانس آن 1.45 گیگاهرتز است که همچنان این پردازنده را نسبت به اجداد خود برتر می‌کند.
پردازنده Intel UHD Graphics 770 با HDMI دارای حداکثر رزولوشن 4096*2160 در 60 هرتز بوده و با DisplayPort می‌توانید تا کیفیت 7680*4320 در 60 هرتز را تجربه کنید.
مزایای پردازنده گرافیکی Intel UHD 770
- این پردازنده به شما اجازه می‌دهد تا چهار نمایشگر HDR را همزمان به هم وصل کنید.
- دارای دو موتور کدک (codec) با چند فرمت.
- ساپورت تکنولوژی Quick Sync اینتل.
- این پردازنده تکنولوژی Clear Video HD اینتل را ساپورت می‌کند. این تکنولوژی مجموعه‌ای از تکنولوژی‌های پردازش و رمزگشایی (decoding) تصویر بوده که به طور موثر پخش و کیفیت فیلم را تقویت می‌کند.
- ساپورت اینترفیس برنامه‌نویسی اپلیکیشن مایکروسافت.
- ساپورت برنامه‌نویسی موازی و ناهمگن از طریق OpenCL API با چند پلتفرم.
معایب پردازنده گرافیکی Intel UHD 770
- در هیچکدام از پردازنده‌های نسل دوازدهم اینتل برای گوشی در دسترس نیست.
- حتی نصف عملکرد پردازنده‌های گرافیکی Intel Iris Xe را هم ارائه نمی‌دهد.
- این پردازنده، انجین هوش مصنوعی جدید ماتریکس (Matrix Engine) را ندارد.
کدام پردازنده گرافیکی اینتل بهتر است؟
اگرچه برنده این رقابت با اختلاف پردازنده Intel Iris Xe Graphics بوده که عملکرد دو برابر بیشتر از UHD Graphics 770 دارد، اما این تنها یک بعد از موضوع است و نوع کامپیوتری که خریداری می‌کنید نیز اهمیت دارد.
به عنوان مثال، اگر می‌خواهید یک کامپیوتر با یکی از آخرین پردازنده‌های نسل دوازده اینتل را بخرید، چاره‌ای جز تحمل گرافیک پایین‌تر اینتل UHD Graphics 770 را ندارید. متاسفانه، شرکت اینتل پردازنده‌های گرافیکی قدرتمندتر Iris Xe را برای گوشی‌های موبایل عرضه می‌کند و این موضوع نیز کاملا منطقی می‌باشد، چون بسیاری از نوت‌بوک‌ها بدون پردازنده گرافیکی مجزا عرضه می‌شوند.
با این تفاسیر، بیشتر خریداران کامپیوتر‌های ویندوزی مجبورند برای بهبود عملکرد در بازی، یک پردازنده گرافیکی جداگانه از برند NVIDIA یا AMD خریداری کنند. این موضوع به ما نشان می‌دهد که ویژگی‌های پردازنده گرافیکی اینتل که در پردازنده‌های اصلی تعبیه می‌شود، در واقع اهمیتی ندارد.
بر این اساس، انتخاب شما بسیار ساده شد. اگر می‌خواهید لپتاپ بخرید، پردازنده Iris Xe Graphics بی‌شک انتخاب شماست و اما اگر در حال جمع کردن یک کامپیوتر (PC) هستید، انتخاب پردازنده Intel UHD Graphics 770 تنها گزینه شماست.
سایر ویژگی‌های پردازنده اصلی را نیز در نظر بگیرید
دانستن اینکه کدام پردازنده گرافیکی به بهترین وجه با نیازهای شما مطابقت دارد، عالیست اما یک پردازنده گرافیکی که در یک پردازنده اصلی تعبیه شده (پردازنده گرافیکی یکپارچه)، تنها ذره‌ای از عملکرد یک CPU می‌باشد. فراموش نکنید که تعداد هسته پردازنده و سرعت کلاک (clock speed) دو ویژگی مهمی هستند که بر عملکرد کلی پردازنده تأثیر می‌گذارند.
خوشبختانه، شرکت اینتل محصولات بسیار زیادی داشته که در قیمت‌های مختلف عرضه شده است. پس نسبت به بودجه‌ای که دارید و تقاضای شما از سیستم خود، شرکت اینتل یک محصول خاص برای شما در نظر گرفته است. مطمئنا در این مواقع بهترین تصمیم آگاهانه را خواهید گرفت.
