امروزه وب سه (web 3) یک کلمه کلیدی جدیدی است که اینترنت را فراگرفته است. وب سه یا همان اینترنت نسل سوم، یک مفهوم جدیدی است که در دنیا انقلابی جدید به پا کرده و بسیاری از مردم در دنیا معتقدند که وب 3 یا همان web 3 آینده اینترنت خواهد بود. اما به نظر شما هدف از ایجاد اینترنت غیرمتمرکز یا همان وب سه چیست؟ چه مزیت‌هایی دارد و چه نیازی به آن است؟ ما در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم وب سه آشنا کنیم. پس با ما در ادامه همراه باشید.
وب 3 چیست؟
وب 3 در حقیقت یک اصطلاح بسیار مبهم است و برای هر یک از افراد معنای متفاوتی دارد. به اعتقاد بسیاری از افراد web 3.0 آینده اینترنتی است که امروزه زندگی ما را تحت تاثیر قرار داده است. در واقع وب 3 این نوید را میدهد که در آینده کمتر به شرکت‌های بزرگی مانند گوگل، فیس بوک و… وابسته خواهیم بود و بیشتر به شبکه‌های غیرمتمرکز متکی خواهیم شد.
وب 3.0 بر مبنای فناوری بلاک چین و همچنین هوش مصنوعی تکیه می‌کند. ایده پشت اینترنت نسل سوم این است که بن بست شرکت‌های بزرگ فناوری در اینترنت را بشکند و آن را به افراد عادی بازگرداند. به عبارتی هدف از این ایده، دموکراتیک کردن اینترنت است. هنگامی که به ایده فکر می‌کنید احتمالاً برای شما فقط یک رویا است اما از آنجایی که بسیاری از فناوری‌های مورد نیاز برای web3 در مراحل ابتدایی هستند، به نظر می‌رسد امکان اجرای آن وجود داشته باشد و همچنین برای هر کسی که نگران تسلط شرکت‌های بزرگی مانند متا و گوگل هستند اینترنت نسل سوم، چشم اندازی جذاب به حساب می‌آید.
برای درک بهتر از اینکه اینترنت وب سه در آینده به کجا می‌رود، باید ببینیم که ابتدا از کجا آمده است؟
تاریخچه مختصری از وب 1 و وب 2:
وب 1.0 اولین وب در دسترس عموم بود که افراد از آن استفاده می‌کردند. در این دوره، اینترنت عمدتاً مجموعه‌ای از صفحات فقط خواندنی و بدون هیچ‌گونه تعامل واقعی بود. همچنین اکثریت سایت‌ها توسط افراد و یا شرکت‌های کوچک اداره می‌شدند. غول‌های اینترنتی هنوز وجود نداشتند.
در طی دهه‌های گذشته، وبسایتها و برنامه‌های تحت وب تغییر کردند. در این تغییرات سایت‌های ایستا جای خود را به سایت‌های مبتنی بر داده دادند. در این گونه وبسایتها کاربر به راحتی می‌تواند اطلاعات موجود را تغییر و یا بروز کند.
این تغییرات از اواخر دهه 1990 شروع شد و شکل جدیدی از اینترنت که مبتنی بر تعامل بود به وجود آمد. نسل دوم وب یا همان web 2.0 به کاربران سطح دسترسی بیشتری داد. کاربران در نسل دوم وب می‌توانند با استفاده از پایگاه‌های داده، پردازش سمت سرور، فرم‌ها و رسانه‌ها، با وبسایتها ارتباط برقرار کنند. وب دو باعث شد تا سایت‌ها از حالت ایستا به حالت پویا تغییر مسیر دهند. در این حالت شرکت‌ها تحت کنترل قرار گرفتند و اختیارات و مدیریت وبسایتها به دست افراد سپرده شد.
پس از به وجود آمدن اینترنت نسل دوم، در واقع بسیاری از کسب و کارها، مانند فیس بوک و گوگل صرفاً به عنوان وبسایت عمل می‌کنند. پیش از سال 2004 چنین چیزی غیرقابل تصور بود.
وب 2.0 در مقابل وب 3.0
وجه تمایز وب 3.0 به نسبت وب 2.0، غیرمتمرکز بودن آن است. همین امر وب 3 را از اجداد خود یعنی وب 1.0 و وب 2.0 متمایز کرده است. وب سه در حقیقت کم و بیش مانند وب 1.0 است با این تفاوت که قابلیت تعاملی مانند وب 2.0 را هم دارد. در واقع web 3.0 یک web 2.0 است که Big Tech (غول‌های فناوری) کنترل بسیار کمتری برروی آن‌ها دارند و همچنین ممکن است به طور کامل از شر این غول‌ها خلاص شده است. اما شاید برای شما سوال باشد که پس وب 3.0 چگونه کار خواهد کرد؟
وب سه چگونه کار می‌کند؟
کارکردن وب 3.0 شاید کمی پیچیده باشد اما ما در این قسمت از مقاله سعی کردیم شما را با چگونگی کارکرد آن آشنا کنیم.
همانطور که در بالاتر هم اشاره کردیم، فناوری هسته وب 3.0 مبتنی بر بلاکچین است. بلاکچین همان فناوری است که زیربنای ارزهای دیجیتال و NFT است. به همین دلیل در بسیاری از مقالات، وب سه را مترادف با هر چیز رمزگذاری شده، مشاهده می‌کنید.
شاید گهگاهی با این موضوع روبرو شوید که وب سه با هر چیزی که به بیت کوین و ارز دیجیتال مانند اتریوم و… مربوط است، آورده شود. به طور کلی بسیاری از پروژه‌های وب 3، برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) هستند که روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند.
هدف از ایده وب 3.0 این است که داده‌ها در فضای ذخیره‌سازی غیرمتمرکز نگهداری شوند. در وب سه دیگر خبری از سرورها نیست و نحوه‌ی جابه‌جایی داده در یک دفتر کل دیجیتال (زنجیره بلوکی) ثبت می‌شود. همین امر، جریان داده‌ها را بسیار شفاف می‌کند و در عین حال از سوء استفاده جلوگیری می‌کند.
همانگونه که گفته شده وب 3 یک اینترنت غیرمتمرکز است. این تمرکززدایی برای بسیاری از مردم یک موهبت خواهد بود، چرا که آن‌ها می‌توانند به راحتی در هر جایی به اینترنت دسترسی داشته باشند. شاید در حال حاضر این اینترنت را برای یک سوم جمعیت جهان که هرگز از اینترنت استفاده نکرده‌اند، باز کنند. در عین حال، هدف این است که هوش مصنوعی سوء استفاده از سیستم توسط ربات‌ها و کلیک‌ها را محدود می‌کند. این ایده، کنترل وب را برای شرکت‌هایی مانند متا یا گوگل بسیار سخت‌تر می‌کند.
نقطه ضعف و اعتراضات وارد شده بر وب 3
با وجود مزیت‌هایی که در بالا برای وب 3 بیان کردیم، اعتراضاتی بر آن نیز وارد است. یکی از نقطه ضعف‌های بزرگ web 3 ناشناس بودن آن است. یک سیستم کاملاً شفاف همیشه قابل قبول است. همانگونه که ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین ناشناس نیستند. در واقع، پنهان بودن یک چیز، ممکن است باعث اعتراضات برخی از افراد بشود چرا که آن‌ها احساس می‌کنند شاید این همان چیزی نباشد که همه می‌خواهند.
یکی دیگر از بزرگترین ایراد وارد بر وب 3.0 این است که در بیشتر موارد، یک نظریه کاملاً تئوری است. با وجود اینکه ایده اینترنت غیرمتمرکز بدون متا و گوگل یک ایده فوق‌العاده است اما غیر قابل لمس. همچنین چیزی که شاید باور این اینترنت را سخت می‌کند این است که به شدت به فناوری‌هایی متکی خواهد بود که هنوز توسعه نیافته است.
پس با این وجود آینده اینترنت وب 3.0 چگونه خواهد بود؟ شاید این سوال در ذهن شما هم نقش بسته باشد. با ما در ادامه همراه باشید تا پاسخ این سوال را دریافت کنید.
وب 3 و آینده‌ای که در انتظار است
اگر نگاهی به تاریخچه اینترنت بیاندازیم، مشاهده خواهید کرد که اینترنت همیشه در حال توسعه و در حال حرکت به سمت هوشمندتر شدن است. همانگونه که در بالاتر هم گفتیم در ابتدا داده‌ها به صورت ایستا به کاربران داده می‌شد، اما به مرور زمان تعامل کاربر با داده‌ها به صورت پویا شد. وب سه یا اینترنت نسل سوم شاید هنوز در حال تکامل باشد اما در آینده می‌تواند در فناوری‌های همتا به همتا بسیار کاربرد داشته باشد. برخی از این فناوری‌های عبارتند از: بلاکچین، نرم‌افزارهای متن باز، اینترنت اشیا و… . شاید همین امروز، کسی نداند که واقعاً اینترنت نسل سوم چگونه خواهد بود اما این ایده تنها یک هدف دارد و آن هم این است که فضای اینترنت را به یک پایگاه داده بزرگ تبدیل نماید. این اینترنت احتمالاً کاربران را الویت قرار دهد، به گونه‌ای که آن‌ها را به سرعت و در کمترین زمان ممکن به هدفشان می‌رساند.
مزایای وب نسل سوم:
با توجه به مقالات و مطالعاتی که در این حوزه وجود دارد، می‌توان مزیت‌هایی را برای وب سه در نظر گرفت که این مزایا عبارتند از:
- عدم نیاز به نهاد مرکزی کنترل کننده
- حفظ مالکیت اطلاعات کاربران
- اجرای برنامه‌ها بر روی تمام دستگاه‌ها
- رفع نیاز کاربران در سریع‌ترین زمان ممکن
- کاهش هک و سرقت اطلاعات کاربران
و در پایان:
با یکی دیگر از مقالات آموزشی وبسایت روکیدا همراه شما دوستان عزیز بودیم. همانگونه که تا به امروز اینترنت سیر تکاملی رو به رشدی را طی کرده است، قطعاً در آینده نیز به سرعت پیشرفت خواهد کرد و روند امروزی تغییر می‌کند. ممکن است این مسیر پر از فراز و نشیب باشد چرا که هر تکامل نیاز به توسعه فناوری‌های حال حاضر را دارد. شاید از نظر برخی وب 3 کاربردی نداشته باشد اما با وجود اینکه حجم داده‌ها در هر لحظه در دنیا در حال افزایش است، قطعاً وب نسل سوم یا همان web 3.0 می‌تواند تجربه‌ای بسیار با کیفیت برای کاربران فرآهم کند. در اینترنت نسل سوم قدرت از دست شرکت‌ها رفته می‌شود به همین دلیل کاربران به راحتی می‌توانند اطلاعات خود را کنترل کنند. پس در آینده وب 3.0 می‌تواند انقلاب بزرگی را ایجاد کند.
