سمیرا گلکار
فهرست عنوان‌ها
با وجود بعضی گزارش‌ها مبنی بر کمرنگ شدن اورکلاک کردن، هنوز این مفهوم کاملاً زنده است. البته در چند نسل اخیر تراشه‌های اینتل به تدریج شاهد از بین رفتن محدوده اورکلاک بودیم چون این شرکت در تلاش برای رقابت با AMD سعی به استفاده حداکثری از توان پردازنده‌های خودش دارد اما این شرایط در تراشه‌های Alder Lake تغییر کرد و قابلیت اورکلاک این پردازنده‌ها نسبت به نسل قبلی بسیار بیشتر است.
در این سری از مطالب روکیدا قصد داریم شیوه آزادسازی هر چه بیشتر قابلیت اورکلاک را در نسل دوازدهم Alder Lake اینتل به شما آموزش دهیم.
پیش از توضیح چگونگی انجام اورکلاک، نگاهی به نتایج این کار داریم.
در اینجا نتایج اورکلاک تراشه‌های نسل دوازدهم Alder Lake در مقایسه با سری Ryzen 5000 را در ویندوز 11 با بنچمارک‌های DDR4 و DDR5 و پیکربندی اورکلاک شده مشاهده می‌کنید. در مجموع همانطور که مشاهده می‌شود، تراشه‌های Alder Lake نسبت به AMD Ryzen بیشتر از اورکلاک کردن سود می‌برند. بخصوص Core i5-12600K که در گیمینگ با کیفیت 1080p به ارتقای کارایی 15 درصد می‌رسد.
افزایش کارایی اورکلاک Alder Lake در مقایسه با Ryzen 5000 – از پیکربندی پایه ویندوز 11 به عنوان خط مبنای اصلی استفاده شده است.
| گیمینگ 1080p | تک ریسمانی | چند ریسمانی | |
| Core i9-12900K DDR4/ DDR5 | +9.7% / +5.2% | +1.6% / +3.2% | +3.3% / +7% |
| Ryzen 9 5950X | +5% | -2.3% | +5.7% |
| Core i7-12700K DDR4/ DDR5 | +9.8% / +7.1% | +2.3% / +2.1% | +3.9% / +6.4% |
| Ryzen 9 5900X | +3.7% | -0.6% | +2.1% |
| Core i5-12600K DDR4/ DDR5 | +15.2% / +12.9% | +4% / +4.2% | +8.8% / +11.3% |
| Ryzen 5 5600X | +6.7% | +3.8% | +2.7% |
پیش شرط‌های اورکلاک کردن برای Alder Lake
پیش از پرداختن به موضوعاتی مثل ولتاژ (و فن)، اول باید مطمئن شوید که سیستم شما آمادگی اورکلاک شدن را دارد. مثل همیشه باید این نکته را گوشزد کنیم که اورکلاک کردن شرایط گارانتی هر پردازنده‌ای را نقض می‌کند و اینکه امکان آسیب دیدن تراشه هنگام کار با ولتاژ شدید وجود دارد. ولتاژ و گرمای شدید هم می‌تواند باعث کاهش طول عمر تراشه شود پس بهتر است در محدوده مجاز باقی بمانید.
اگر قصد افزایش محدوده فرکانس هسته تراشه را دارید، باید از تراشه‌های نسل دوازدهم Alder Lake استفاده کنید چون تراشه‌های سری K مثل Core i9-12900K، i7-12700K و i5-12600Kضریب کلاک آنلاک شده دارند که با استفاده از آن می‌توانید به راحتی فرکانس تراشه را افزایش دهید. مدل‌های KF بدون گرافیک هم قابل اورکلاک هستند. اگر تراشه سیستم شما از سری K نباشد، گزینه‌هایی که برای اورکلاک کردن دارید محدود خواهد بود هر چند باز هم می‌توانید کلاک‌های حافظه بیشتر را هدف بگیرید.
اگر قصد اورکلاک کردن کامل فرکانس را دارید نیاز به مادربورد سری Z (Z690) هم دارید چون اینتل امکان تغییر فرکانس بر روی مادربوردهای ارزان قیمت سری B و H را فراهم نکرده است. اکثر مادربوردهای سری Z سیستم انتقال برق قوی دارند اما عملکرد و کارایی آنها متفاوت است و باید برای پیدا کردن بهترین گزینه، نظرات کاربران درباره مادربورد را در نظر داشته باشید.
همچنین برای این کار نیاز به یک سیستم خنک کننده مناسب دارید که انتخاب آن بستگی به شرایط شما دارد. در مجموع باید هدف شما پیشگیری از ایجاد گلوگاه گرمایی باشد، فرایندی که سرعت پردازنده و ولتاژ آن را برای پیشگیری از آسیب در اثر دمای بالا کاهش می‌دهد.
تراشه‌های قابل اورکلاک اینتل همراه خنک کننده آماده عرضه نمی‌شوند و لازم است با تهیه خنک کننده و خمیر حرارتی مناسب، از پایین نگه داشتن دما اطمینان حاصل کنید.
همچنین باید برای این فرایند یک منبع تغذیه مناسب داشته باشید که باز هم انتخاب آن بستگی به سایر قطعات و اجزای سیستم دارد. با استفاده از یک ماشین حساب منبع تغذیه می‌توانید به یک رقم کلی برسید اما حتماً برای این محاسبات حداکثر فرکانس اورکلاک و ولتاژ را در نظر داشته باشید (برای Alder Lake با یک خنک کننده معمولی حداکثر ولتاژ نباید از 1.4 ولت فراتر برود.)
ارزیابی حد گرما و کارایی پایه در Alder Lake
حالا که پیش شرط‌های کار مشخص شد، باید یک خط مبنا برای عملکرد و دمای پردازنده مشخص کرد. از این خط مبنا برای ارزیابی تأثیر اورکلاک بر دما و کارایی پردازنده استفاده می‌شود و با استفاده از آن می‌توانید موازنه قابل قبول برای رسیدن به ارتقای کارایی را مشخص کنید.
نرم‌افزارهای زیادی برای تست فشار و نظارت بر عملکرد سیستم وجود دارد که بعضی از آنها مثل AIDA یا OCCT هم برای تست و هم نظارت طراحی شده اند و بعضی دیگر مثل HWInfo صرفاً مخصوص نظارت بر عملکرد هستند. در این مقاله برای تست فشار و نظارت بر عملکرد از eXtreme Tuning Utility شرکت اینتل و AIDA64 استفاده شده است.
در اینجا نتایج اورکلاک کردن با پردازنده Core Alder Lake نسل دوازدهم اینتل در مقایسه با سری Ryzen 5000 در ویندوز 11 را به همراه پیکربندی اورکلاک شده و بنچمارک‌های DDR4 و DDR5 مشاهده می‌کنید.
همانطور که مشاهده می‌شود، تراشه‌های Alder Lake بیشتر از مدل‌های AMD Ryzen از اورکلاک کردن سود می‌برند.
