دنیای تکنولوژی به ویژه صنعت سیستمهای رایانهای به سمت SSD ها پیش میرود. اس اس دی ها سریعتر و کوچکتر از یک هارد دیسک معمولی هستند، و در بسیاری از موارد، شما میتوانید همان ظرفیت درایو را با قیمتی مشابه تهیه کنید. اما هنگام خرید ssd جدید، چند نکته مهم از جمله قیمت، مشخصات درایو و عملکرد آن باید در نظر گرفته شود.
هنگام خرید ssd باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
اگر به دنبال خرید یک درایو ذخیرهسازی جدید هستید، در اینجا پنج نکته وجود دارد که باید قبل از آن در نظر بگیرید.
1.بررسی و مقایسه قیمت SSD
قیمت SSD در چند سال گذشته (البته در بازار جهانی) به شدت کاهش یافته است. در سال 2010، میانگین قیمت در حدود 3.00 دلار به ازای هر گیگابایت بود، در حالی که در سال 2021، میتوانید SSD را با قیمت 0.09 دلار در هر گیگابایت پیدا کنید (همانطور که در مورد Western Digital 2TB WD Blue با قیمت 187 دلار وجود دارد). البته، با افزایش ظرفیت، قیمت هر گیگابایت SSD نیز کاهش مییابد، اما قیمتها نسبتاً ثابت باقی میمانند.
با این حال، به طور نسبی، SSD ها هنوز گرانتر از هارد دیسکهای سنتی هستند و این تفاوت قابل چشم پوشی نیست. به عنوان مثال، یک وسترن دیجیتال آبی 1 ترابایتی را میتوان با قیمت 40 دلار خریداری کرد. در مقایسه با SanDisk SSD PLUS 1TB، WD Blue نصف قیمت است اما چندین برابر کندتر از SSD عمل میکند.
بنابراین خرید ssd از نظر اقتصادی نسبت به هارد دیسکها (HDDs) به صرفه نیست. چراکه هارد دیسکها در این زمینه بدون هیچ سوالی بر SSD ها غلبه میکنند. اگر بودجه شما محدود است، از هارد دیسک استفاده کنید. درست است که SSD ها هرگز ارزانتر از امروز نبودهاند، اما خرید آنها عقلانیتر به نظر میرسد. حتی اگر یک SSD 120 گیگابایتی را برای استفاده به عنوان درایو بوت سیستم عامل خود خریداری کنید، باز هم سود کردهاید. زیرا به مرور متوجه تفاوت آن با هارد دیسکهای سنتی خواهید شد!
اگر تصمیم به خرید یک SSD با ظرفیت بیشتر گرفتهاید، باید پول بیشتری هزینه کنید. به عنوان مثال، درایو Crucial MX500 1TB حدود 99 دلار (0.09 دلار در هر گیگابایت) قیمت دارد. با این حال، با پرداخت 67 دلار اضافی، میتوانید ظرفیت ذخیره سازی خود را را دو برابر کنید، با این تفاوت که قیمت آن به ازای هر گیگابایت 0.083 دلار خواهد بود.
2.توجه به مشخصات قبل از خرید ssd
هر زمان که سختافزار خریداری میکنید، باید درباره مشخصات فنی آن اطلاعات جامعی کسب کنید تا به دنبال ناسازگاریهای احتمالی آن با سیستم خود باشید. حتی اگر بهترین SSD در جهان را نیز خریداری کنید، اما نتوانید آن را در سیستم خود نصب کنید، در واقع بدترین خرید ممکن را انجام دادهاید. خوشبختانه، SSD ها تقریباً استاندارد هستند (در بیشتر موارد)، بنابراین تا زمانی که به ظاهر آن توجه داشته باشید، مشکلی پیش نخواهد آمد.
توجه به فرم فکتور (Form Factor) قبل از خرید ssd
اکثر SSD های مدرن دارای فرم فاکتور 2.5 اینچی هستند که اتفاقاً اندازه استاندارد برای هارد دیسکهای لپ تاپ است. البته چنین درایوی در رایانههای رومیزی که معمولاً به فرم فاکتور 3.5 اینچی نیاز دارند، نامناسب است، اما میتوانید با استفاده از آداپتور مبدلی مانند SABRENT 2.5 اینچ به 3.5 اینچی با قیمت 7 دلار این مشکل را برطرف کنید. علاوه بر این، اکثر کیسهای رایانههای شخصی مدرن اکنون با گزینههای نصب SSD یکپارچه عرضه میشوند.
در کنار فرم فاکتور استاندارد 2.5 اینچی، یک فرم فاکتور ثانویه SSD وجود دارد که میتوانید آن را در انبوهی از دستگاهها پیدا کنید: استاندارد M.2 (که قبلاً NGFF نامیده می شد). SSD های M.2 کوچک و باریک هستند و به راحتی در لپتاپهای بسیار ظریف و رایانههای شخصی کوچک جای میگیرند.
درایوهای M.2 در سه نوع اصلی وجود دارند و میتوانند حتی سرعت خواندن و نوشتن (انتقال و ذخیره داده) سریعتری نسبت به یک SSD معمولی 2.5 اینچی ارائه دهند. علاوه بر این، از آنجایی که آنها بسیار باریک هستند، امکان استفاده از آنها در طیف وسیعی از سخت افزارها وجود دارد. به عنوان مثال، می توانید یک SSD M.2 را به PS5 خود وصل کنید تا ظرفیت ذخیرهسازی آن را افزایش دهید.
Z-Height
پیش از خرید ssd حتما باید به اندازه آن توجه کنید. ارتفاع z یک معیار اندازهگیری برای اس اس دی ها است که مشخص میکند چقدر ارتفاع دارند. بنابراین، هنگامی که یک یک SSD با فرم فاکتور 2.5 اینچی خریداری میکنید به این معنی نیست که با استاندارد لپ تاپ شما مطابقت دارد. همچنین باید مطمئن شوید که ارتفاع z یا ضخامت آن به اندازه کافی برای بدنه لپ تاپ شما کوچک باشد.
ارتفاع z معمولی بین 9.5 میلیمتر و 7 میلیمتر است. این در حالی است که SSD های مدرن بیشتر به سمت 7 میلیمتر متمایل میشوند. برای کسب اطلاع بیشتر به دفترچه راهنمای لپ تاپ خود مراجعه کنید تا ببینید از کدام ضخامتها پشتیبانی میشوند.
رابط (Interface)
SSD های معمولی (قابل استفاده برای کاربران) تقریباً همه دارای یک رابط سریال ATA یا SATA هستند. اگرچه برای خرید نسخههای 3 گیگابیت SATA در ثانیه یا 6 گیگابیت SATA در ثانیه باید به این نکته توجه کنید که آیا رایانه شما میتواند این سرعتها را پشتیبانی کند یا خیر. امروزه، استفاده از درایوهای 6 گیگابیت در ثانیه رایجتر هستند، اما نمونههای 3 گیگابیت بر ثانیهای ارزانتر هستند.
با این حال، میتوانید SSD را با رابط PCIe نیز دریافت کنید. به طور خلاصه، یک SSD PCIe احتمالاً سریعتر از جایگزین مبتنی بر SATA خود عمل میکند.
سر و صدا
یکی از مزایای خرید SSD نسبت به HDD این است که SSD ها بیصدا کار میکنند، زیرا فاقد قطعات مکانیکی هستند. اگر میخواهید از شر صدای زیاد هارد دیسکهای قدیمی خلاص شوید، بهتر است به سراغ تهیه SSD بروید.
3.عملکرد
مزیت اصلی SSD نسبت به HDD – و دلیل این که چرا بسیاری از مردم از اس اس دی های استفاده میکنند – این است که SSD ها به طور قابل توجهی سریعتر عمل میکنند. با درایوهای SSD، کامپیوترها در عرض چند ثانیه بوت میشوند، برنامهها تقریباً بلافاصله راهاندازی میشوند و فایلها تا 10 برابر سریعتر انتقال مییابند.
یعنی حتی بدترین هاردهای SSD از نظر عملکرد هنوز کیلومترها جلوتر از HDD قرار دارند. بنابراین، اگر سرعت تنها فاکتور مهم برای شماست، پس شک نکنید که SSD بهترین گزینه خواهد بود.
همانطور که گفته شد، SSD خیلی باهم فرق ندارند. برای مثال این دو مدل را در نظر بگیرید:
- SanDisk Ultra 500GB با قیمت 54 دلار که دارای سرعت انتقال داده 560 مگابایت بر ثانیه و سرعت ذخیره داده 530 مگابایت بر ثانیه است.
- Samsung 870 EVO 500GB با قیمت 95 دلار که دارای سرعت انتقال داده 560 مگابایت بر ثانیه و سرعت ذخیره داده 530 مگابایت بر ثانیه است.
بنابراین، هیچ تفاوت آشکاری در ظرفیت درایو و هیچ تفاوت آشکاری در سرعت خواندن و نوشتن (انتقال و ذخیره) متوالی وجود ندارد، با این حال درایو سامسونگ تقریباً دو برابر SSD SanDisk قیمت دارد. در واقع سامسونگ پول برند خود را میگیرد و بهتر است گول تبلیغات آنها را نخورید. در عوض پیش از خرید ssd حتما مشخصات سایر اس اس دی های مشابه را بررسی کنید.
در صورتی که مشخصات آنها مشابه هم بود اما قیمت یکی از آنها گرانتر، بهتر است مدل ارزانتر را انتخاب کنید.
4.ظرفیت ذخیره سازی
به طور کلی، تفاوت مهمی بین نحوه عملکرد SSD و HDD وجود دارد. در حالی که اطلاعات در هارد دیسکها اغلب به طور مرتب و منظم ذخیره میشوند، اما SDD ها اطلاعات را به صورت پراکنده و انبوه ذخیره میکنند. به طوری که صفحات یک بلوک میتوانند همگی خالی، همه پر یا مخلوطی از خالی و پر باشند.
به دلیل نحوه مهندسی SSD ها، بازنویسی دادههای موجود غیرممکن است (که این امر با هارد دیسک امکانپذیر است). بنابراین، برای نوشتن دادههای جدید در یک بلوک اشغال شده، ابتدا کل بلوک باید پاک شود.
علاوه بر این، برای جلوگیری از از دست رفتن دادهها، هر اطلاعاتی که روی بلوک وجود دارد، ابتدا باید قبل از پاک شدن بلوک به جای دیگری منتقل شود. پس از انتقال دادهها و پاک شدن بلوک، دادههای جدید را میتوان در بلوکی که قبلا اشغال شده بودند، نوشت.
این فرآیند که جمعآوری زباله (garbage collection) نامیده میشود، برای عملکرد صحیح به فضای خالی نیاز دارد. اگر فضای کافی در دسترس ندارید، فرآیند جمعآوری زباله کارایی خود را از دست میدهد و این گونه سرعت اس اس دی شما کند میشود. این یکی از دلایلی است که باعث میشود عملکرد SSD در طول زمان کاهش یابد.
برای این که فرایند garbage collection در اوج راندمان به کار خود ادامه دهد، توصیه میشود که 20 درصد از فضای درایو خود را همیشه خالی نگه دارید. برای یک درایو 250 گیگابایتی، این بدان معناست که شما فقط باید حداکثر تا 200 گیگابایت از فضای آن را اشغال کنید.
5.طول عمر
یکی دیگر از نکاتی که پیش از خرید SSD باید به آن توجه کنید، طول عمر است. حدود 74 درصد از هارد دیسکها تا بیش از 4 سال دوام میآورند. اما این موضوع در SSD ها چگونه است؟
بر خلاف هارد دیسکهای قدیمی، SSD ها قطعات متحرک ندارند. امری که برای عملکرد بی صدای عالی است و همچنین بدین معنی است که هیچ قطعهای برای فرسوده شدن در آنها وجود ندارد. بنابراین، شما نباید نسبت به خراب شدن قطعات آنها نگران باشید.
اما نکته منفی این است که SSD ها بیشتر مستعد قطع برق هستند. از دست دادن برق در حین کارکرد درایو میتواند منجر به خرابی دادهها یا حتی خرابی کامل دستگاه شود. قطع برق میتواند به روشهای مختلفی بر رایانهها تأثیر بگذارد، اگرچه میتوانید برخی از اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید.
علاوه بر این، بلوکهای حافظه در یک SSD دارای تعداد محدودی از نوشتن (number of writes) هستند. بنابراین اگر دائماً دادهها را روی SSD مینویسید (به ترتیب گیگابایت در روز)، درایو میتواند توانایی نوشتن اطلاعات بیشتر را از دست بدهد.
طول عمر مورد انتظار یک SSD بین پنج تا هفت سال است. با گذشت هر سال از این نقطه، احتمال خرابی درایو افزایش مییابد.
آیا خرید SSD برای شما مناسب است؟
با یکی دیگر از مقالات آموزنده وبسایت روکیدا همراه شما دوستان عزیز بودیم. همانطور که دیدید، هاردهای SSD دارای قابلیتهای فراوانی هستند. اما اگر بودجه کمی دارید، و به سرعت عمل درایوها اهمیت نمیدهید یا قابلیت اطمینان دادهها را بیش از هر چیز در اولویت قرار میدهید، پس باید از یک هارد دیسک سنتی استفاده کنید. اما، اگر خلاف این فکر میکنید، باید به سراغ اس اس دی ها بروید.
