اسکن شبکه به فرایند عیب یابی دستگاه‌های موجود در شبکه برای پیدا کردن آسیب پذیری‌های آنها گفته می‌شود. در این روش با استفاده از قابلیت‌های پروتکل شبکه، دستگاه‌های موجود در شبکه شناسایی و بررسی می‌شود.
این کار به عیب یابی، نظارت و ارزیابی امنیتی شبکه کمک می‌کند. اجرای درست اسکن شبکه منجر به کسب اطلاعاتی می‌شود که به حفاظت هر چه بیشتر از شبکه در برابر حملات سایبری کمک می‌کنند.
اسکن شبکه چطور انجام می‌شود؟
معمولاً در این فرایند ادمین‌ها شبکه را اسکن می‌کنند تا آی‌پی‌ها را ارزیابی کرده و دستگاه‌های فعال در شبکه را شناسایی کنند. برای انجام این کار از ابزارهایی مثل Nmap استفاده می‌شود که از بسته‌های آی‌پی برای تشخیص دستگاه‌های متصل به شبکه استفاده می‌کند. در واقع اسکنر شبکه بسته ای به همه آی‌پی‌های متصل به شبکه ارسال می‌کند.
بعد از ارسال این پینگ باید منتظر پاسخ بمانید. پس از رسیدن پاسخ، اسکنر شبکه از آن برای بررسی وضعیت میزبان‌ها یا اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کند. دستگاه‌های پاسخ دهنده، فعال و دستگاه‌های غیرپاسخ دهنده غیرفعال محسوب می‌شوند.
می توان از پروتکل تفکیک آدرس (ARP) هم برای ارزیابی دستی سیستم استفاده کرد اما اگر هدف ادمین دسترسی به همه میزبان‌های فعال باشد، بهتر است از ابزارهایی که از اسکن خودکار پشتیبانی می‌کنند استفاده شود.
یکی از این ابزارها، اسکن پروتکل پیام کنترلی اینترنت (ICMP) است که برای تشخیص دقیق دستگاه‌های شبکه استفاده می‌شود.
از جمله ابزارهای کارآمد در این زمینه می‌توان به Acunetix، Nikto، Spyse، Swascan، IP Address Manager و SolarWinds Network Performance Monitor اشاره کرد.
انواع اسکن شبکه
اسکن شبکه دو نوع کلی دارد:
۱. اسکن پورت
با اسکن پورت امکان شناسایی پورت‌های باز شبکه که داده ارسال یا دریافت می‌کنند را خواهید داشت. می‌توانید از این اسکن برای ارسال بسته به پورت‌های مورد نظر استفاده کنید تا حفره‌های امنیتی شناسایی شده و عملکرد دستگاه‌ها ارزیابی شوند.
پیش از شروع اسکن پورت باید همه دستگاه‌های شبکه را شناسایی کرده و آی‌پی آنها را مشخص کنید.
هدف اصلی اسکن شبکه استفاده از داده‌های جمع آوری شده از دستگاه‌های فعال، برای تشخیص سطح امنیت آنهاست.
۲. اسکن آسیب پذیری
با اسکن آسیب پذیری می‌توانید نقطه ضعف‌های دستگاه‌های موجود در شبکه را شناسایی کنید.
در اکثر سازمان‌ها اسکن آسیب پذیری توسط بخش IT انجام می‌شود اما می‌توان با استخدام یک کارشناس به نتایج کامل تری رسید. از آنجایی که این اشخاص با شبکه شما آشنا نیستند، یک تحلیل هدفمند از دیدگاه یک فرد خارجی انجام می‌دهند.
مهاجمان سایبری هم می‌توانند اسکن شبکه را برای شناسایی نقطه ضعف‌های شبکه انجام دهند. بنابراین بهتر است که شما این کار را قبل از آنها انجام دهید.
اسکن آسیب پذیری به ارزیابی ظرفیت امنیتی شبکه در برابر حملات سایبری هم کمک می‌کند. در این فرایند از یک دیتابیس برای تحلیل انواع حملات قابل اجرا استفاده می‌شود. در این دیتابیس ناهنجاری‌های ساختار بسته‌ها، نقایص، پیکربندی‌های پیش فرض، مسیرهای حساس و غیره مشخص می‌شود.
مزایای اسکن شبکه
اسکن شبکه مزایای مختلفی دارد که یکی از بدیهی ترین آنها تقویت امنیت سیستم‌های شبکه است. سایر مزایای این فرایند عبارتند از:
۱. بهبود عملکرد شبکه
در یک شبکه سازمانی پیچیده، از ساب‌نت‌های آی‌پی‌های مختلف برای دستگاه‌های مختلف استفاده می‌شود تا عملکرد آنها ارتقاء پیدا کند. اسکن چنین دستگاه‌هایی به تشخیص گرفتگی‌ها و تنگناها و جریان آزاد اطلاعات در شبکه کمک می‌کند.
۲. حفاظت در برابر حملات سایبری
وقتی اسکن شبکه را برای شناسایی تهدیدات و آسیب پذیری‌ها انجام ندهید، به شکل غیرمستقیم راه را برای نفوذ مهاجمان سایبری باز کرده اید.
اجرای منظم اسکن شبکه یک روش کارآمد برای مقابله با حملات سایبری است. این اسکن به نوعی شبیه به سیستم‌های تشخیص نفوذ است که به شناسایی تهدیدات نوظهور کمک می‌کنند.
۳. صرفه جویی در زمان و هزینه‌ها
اسکن دستی شبکه فرایندی پرزحمت و زمانبر است و ممکن است باعث از کار افتادن شبکه شود.
اسکن شبکه یک فرایند خودکار است که در آن انبوهی از داده‌ها در یک بازه زمانی کوتاه ارزیابی می‌شود و می‌توانید خیلی سریع روال عادی کارها را از سربگیرید.
