سخت ترین بخش عیب یابی از یک سیستم صوتی تصویری، تشخیص ریشه اصلی مشکل است. در رابطه با مشکلات ویدیویی، ممکن است یکی از این سه منبع مشکل آفرین شده باشند: دستگاه مبدأ، صفحه نمایش، کابل. در ادامه مطلب به بررسی نکات و توصیه‌هایی می‌پردازیم که به شما برای رفع مشکلات دستگاه‌های صوتی تصویری کمک می‌کنند.
علائم خرابی کابل HDMI
علائم مربوط به خرابی کابل HDMI شباهت زیادی به سایر مشکلات و نقص‌ها دارند در نتیجه حتی اگر این مشکلات را مشاهده کردید باز هم ممکن است مقصر اصلی کابل نباشد. پس از شناسایی مشکل، نوبت به مرحله بعد عیب یابی می‌رسد یعنی تفکیک کردن ریشه مشکل.
یکی از متداول ترین مشکلات کابل‌های HDMI، برق زدن یا نقاط سوسوزنی است که معمولاً سفید رنگ هستند. ممکن است این نقاط شبیه به ستاره دنباله دار یا نویز سفید باشند و معمولاً به صورت یکسری اختلال ظریف در تصویر مشاهده می‌شوند یا اینکه ممکن است خیلی مزاحم شده و باعث برهم زدن تمرکز مخاطب شوند.
برش تصویر هم می‌تواند نشان دهنده خرابی و نقص کابل HDMI باشد. در چنین مواقعی ممکن است تصویر کاملاً قطع شده (مشکلی که به سختی می‌توان آن را نادیده گرفت) یا اینکه هر از گاهی شاهد قطع شدن تصویر باشید که در این حالت تصویر کاملاً سیاه شده و بعد دوباره برمی گردد.
ممکن است تصویر کدر یا دانه دار شود (حالت خیلی حاد نقاط درخشانی که قبلاً به آن اشاره شد) که این شرایط هم نشان دهنده نقص کابل است. ممکن است سطح اشباع رنگ‌ها بیش از حد کم شده و تصویر رنگ پریده یا با بیش از حد سفید به نظر برسد.
از آنجایی که کابل HDMI یک خط ارتباطی هم دارد، ممکن است ریموت‌هایی هم که با سایر دستگاه‌ها کار می‌کنند، دچار مشکل شوند. مثلاً اپل تی وی و ایکس باکس هر دو از کنترل یکسری تلویزیون پشتیبانی می‌کنند.
چه عواملی باعث بروز مشکل در کابل HDMI می‌شوند؟
کانکتور HDMI دارای 19 پین است و حتی اگر یکی از خطوط داخل کابل دچار مشکل شود، با اختلالات تصویر روبرو می‌شوید. این پین‌ها اطلاعات مختلف مثل صدا، تصویر، اطلاعات ساعت برای همگام سازی و داده‌های ارتباطی را منتقل می‌کنند.
آسیب رسیدن فیزیکی به کابل HDMI باعث بروز مشکلاتی در آن می‌شود چه این آسیب مربوط به کانکتور باشد یا سایر اتصالات کابل. اگر از دستگاهی مثل مانیتور کامپیوتر استفاده می‌کنید که دائماً آن را به لپ تاپ وصل کرده و می‌کشید، احتمال اینکه با مشکل روبرو شوید، بیشتر است.
خیلی از دستگاه‌ها با کابل‌هایی عرضه می‌شوند که ممکن است کیفیت آنها در حد کابل‌های متفرقه نباشد. کابل بدی که خوب لحیم نشده باشد، حتی تحت فشار بسیار سبک هم دچار آسیب می‌شود. حتی ممکن است عوامل محیطی مثل دما یا رطوبت هم بر این کابل‌ها تأثیرگذار شوند.
با یاد گرفتن نحوه جمع کردن و کنار گذاشتن درست کابل هم می‌توانید از آن مراقبت کنید. اکثر کابل‌ها در یک جهت خاص پیچیده شده اند و توجه به این مسئله کمک زیادی به حفظ سلامت کابل می‌کند.
اگر فکر می‌کنید که مشکلی برای کابل HDMI شما پیش آمده، آن را از منبع و صفحه نمایش بکشید و بعد به صورت کامل بررسی کنید. پین‌ها باید شبیه تصویر بالا باشند و نباید دچار ناهمواری شده یا نشانه‌های خرد شدن و کج شدن در آنها مشاهده شود.
بررسی پورت‌ها، رسیورها و تنظیمات تلویزیون
مشکل خرابی کابل HDMI این است که معمولاً علائم آن شبیه به علائم خرابی سایر قطعات مثل پورت HDMI است. راحت ترین روش بررسی این مسئله، استفاده از یک کابل متفاوت با همان دستگاه منبع با پورتی متفاوت یا استفاده از همان کابل روی یک پورت متفاوت از همان دستگاه است.
هنگام عیب یابی از چنین مسئله ای، هر بار فقط یک عامل را بررسی کنید مثل کابل، دستگاه منبع یا پورت.
گرچه قطع صدا و تصویر می‌تواند نشانه نقص کابل باشد اما پخش ویدیو بدون صدا معمولاً نشان دهنده مشکلات دیگر است. کابل‌های HDMI صدا و ویدیو را روی یک کانکشن منتقل می‌کنند و از آنجایی که ویدیو پهنای باند بیشتری مصرف می‌کند، احتمال اینکه اول به مشکلات ویدیویی برخورد کنید بیشتر است.
اگر برای صدای فراگیر از سینمای خانگی، ساندبار و یا برای کار با دستگاه‌های HDMI مختلف از اسپیلتر استفاده می‌کنید بهتر است وسیله میانی را به طور کامل از این معادله حذف کنید. کابل را با اتصال مستقیم از منبع به تلویزیون بررسی کنید.
بعضی از دستگاه‌های واسط مثل رسیور و اسپلیتر HDMI در صورت فعال بودن راهکارهای ضد سرقت محتوای HDCP با مشکل روبرو می‌شوند و همین مسئله باعث بروز مشکلاتی مثل قطعی و پیام خطا می‌شود. کابل‌های قدیمی تر که با نسخه HDCP مورد نظر سازگار نیستند هم می‌توانند باعث بروز مشکل شوند هر چند خود کابل کاملاً مقصر نیست.
مشکلات تصویری (به خصوص رنگ پریدگی تصویر) می‌توانند مربوط به خروجی “رنگ عمیق” باشند که سیگنالی با عمق رنگی 10 بیت یا بیشتر را به صفحه نمایش‌های سازگار با این فناوری ارسال می‌کنند. اگر این قابلیت را روی دستگاه تولید کننده تصویر منبع فعال می‌کنید، مطمئن شوید که در تلویزیون هم آن را فعال می‌کنید. معمولاً این تنظیمات برای هر پورت به صورت مجزا انجام می‌شود.
دستگاه‌های HDMI 2.1 ممکن است نیاز به کابل جدید داشته باشند
کابل HDMI 2.1 در سال 2020 برای ایکس باکس سری ایکس، پلی استیشن 5 و کارت‌های گرافیک سری 30 شرکت Nvidia معرفی شد. در حال حاضر خیلی از تلویزیون‌ها و مانیتورها از این استاندارد و مجموعه امکانات مربوط به آن مثل نرخ نوسازی متغیر (VRR) و حالت کم تأخیر خودکار (ALLM) پشتیبانی می‌کنند.
اکثر دستگاه‌هایی که با پورت HDMI 2.1 کار می‌کنند با کابل مورد نیاز عرضه می‌شوند از جمله کنسول‌های سونی و مایکروسافت. تعویض این کابل با جنس بهتر و مرغوب تر فایده آنچنانی ندارد. اگر قرار باشد پهنای باند ویدیو را افزایش دهید تا رزولوشن و نرخ فریم بیشتری ایجاد شود، ممکن است برای سایر دستگاه مثل کارت گرافیک نیاز به خرید کابل HDMI 2.1 واقعی داشته باشید.
برای همه حالت‌های تصویر لزوماً نیاز به کانکشن HDMI 2.1 وجود ندارد. مثلاً HDMI 2.0b می‌تواند سیگنال 4K HDR را با فرکانس 60 هرتز منتقل کند و حتی بعضی از دستگاه‌هایی که از امکانات HDMI 2.1 مثل ALLM استفاده می‌کنند، با کابل‌های قدیمی تر هم کار می‌کنند.
اگر قصد خرید کابل HDMI 2.1 جدید را دارید، می‌توانید از اپلیکیشن مخصوص HDMI برای گوشی‌های هوشمند یعنی Licensing Administrator استفاده کنید که اعتبار کابل را بررسی می‌کند. قویاً توصیه می‌شود که به دنبال خرید کابل‌های HDMI موسوم به پریمیوم که قیمت بسیار زیادی هم دارند نباشید. خرید چنین کابل‌هایی تأثیر خاصی در افزایش کیفیت تصویر ندارد و معمولاً یک کابل معمولی هم کفایت می‌کند به این شرط که از پهنای باند 48 گیگابیت بر ثانیه پشتیبانی کند.
اهمیت طول کابل
اکثر کابل‌های HDMI حالت غیرفعال دارند و در هر طرف آنها یک کانکتور به سیم مسی داخل آنها متصل شده است. هر چقدر مسیر طی شدن سیگنال طولانی تر باشد، سیگنال بیشتر افت کیفیت پیدا می‌کند در نتیجه حداکثر طول کابل‌های HDMI 2.1 حدود 5 متر است.
به همین دلیل اکثر کابل‌های HDMI 2.1 بیشتر از 3 متر نیستند. حتی کابل‌های HDMI 2.0 و دستگاه‌های قدیمی تر هم در مواقعی مثل استفاده از اسپیلتر یا گسترش دهنده طول، با کابل‌های طولانی به مشکل برخورد می‌کنند.
اگر نیاز به کابل‌هایی طولانی تر دارید، از کابل HDMI 2.1 فعال استفاده کنید. این کابل‌ها سیگنال را تقویت کرده و ممکن است نیاز به برق 5 ولت اضافه داشته باشند (معمولاً به صورت یک پورت USB). می‌توانید کابل‌های HDMI فعال از برندهایی مثل Cable Matters را بخرید که برای 16 تا 25 فوت کار می‌کنند.
این کابل‌های برق دار نسبت به کابل‌های غیرفعال قیمت بیشتری دارند اما باز هم قیمت آنها به اندازه کابل‌هایی موسوم به پریمیوم نیست.
رفع سریع مشکل با استفاده از یک کابل زاپاس
راحت ترین روش برای تشخیص خرابی کابل، جابجایی آن هنگام بروز مشکل است. اگر چند کابل HDMI 2.1 داشته باشید می‌توانید دستگاه‌های HDMI 1.3 و 2.0 را پوشش دهید (چون قابلیت سازگاری عقبگرد را دارند) همچنین دستگاه‌های جدیدتر که نرخ پیکسل و فریم بالاتری دارند.
