سمیرا گلکار
فهرست عنوان‌ها
تردیدی در این واقعیت نیست که تولید فیلم کار پرهزینه‌ای است. اگر قرار باشد زمان زیادی صرف تولید محصولی فراموش نشدنی کنید، حتماً سعی می‌کنید که قبل از هر چیزی ابزارهای لازم برای تولید چنین محصولی را تأمین کنید.
برای اکثر عکاسان و سینماگران، دقت مهم ترین عامل محسوب می‌شود. تمامی لنزهای دوربین یک شاخص خاص برای نشان دادن میزان نور مورد نیاز جهت عکاسی یا فیلمبرداری به بهترین شکل دارند که معمولاً با F-Stop نمایش داده می‌شود.
اما یک شاخص مهم دیگر به اسم T-Stop هم وجود دارد که احتمالاً کمتر با آن آشنا هستید. در ادامه مطلب به معرفی این دو شاخص و تفاوت آنها می‌پردازیم.
F-Stop چیست؟
اکثر عکاسان با F-Stop که به آن عدد F هم گفته می‌شود آشنا هستند. F-Stop نشان دهنده درجات مختلف افزایش یا کاهش نوردهی هنگام تنظیم کردن دیافراگم دوربین است. می‌توان این عدد را نشان دهنده میزان افزایش یا کاهش نوری دانست که هنگام باز یا بسته شدن دیافراگم ایجاد می‌شود.
معمولاً درجات F-Stop روی لوله لنز، درج می‌شوند. دیافراگمی وسیع تر مثل f/1.8 یا f/1.4 اجازه ورود نور بیشتر را فراهم می‌کند و یک دیافراگم محدود مثل f/22 یا f/64 نور کمتری را عبور می‌دهد. معمولاً همیشه هم اعداد روی لنز دو برابر یا نصف هم نیستند اما نوری که در هر درجه وارد لنز می‌شود، دو برابر یا نصف درجات مجاور است.
F-Stop چه کاربردی دارد؟
F-Stop مشخص کننده رابطه بین طول کانون لنز و قطر مردمک ورودی است. نباید مردمک ورودی را با قسمت مقابل لنز یا سطح خارجی ترین عنصر شیشه‌ای اشتباه گرفت. در واقع، این مردمک حفره‌ای است که تیغه‌های دیافراگم در آن نور ورودی را به صورت فیزیکی برش می‌زنند.
وقتی با نور سروکار داریم، هر میلی متر فاصله طی شده اهمیت پیدا می‌کند. همین شرایط برای جهت نور و زاویه برخورد در مقصد هم وجود دارد. F-Stop مقدار بسیار مهم و مفیدی است اما محاسبات آن بسیار ساده است و خیلی از واقعیات را در نظر نمی‌گیرد مثل چگونگی برخورد نور با فضای داخلی لنز تا مسیری که برای رسیدن به حسگر طی می‌کند.
نوع عبور هم اهمیت زیادی دارد و مشخص کننده میزان انرژی نور ورودی است که توسط شیشه یک بخش از لنز یا فیلتر جذب می‌شود. گاهی اوقات این جذب شدگی بخش عمده‌ای از نور را شامل می‌شود. ممکن است این سوال برای شما ایجاد شده باشد که اگر انتقال نور تا این حد مهم است، چرا این مسئله در طراحی دوربین حل نشده و از تخمین‌های F-Stop استفاده می‌شود؟
نمی توان T-Stop را بدون اطلاع از میزان ممانعت از رسیدن نور به حسگر توسط لنز محاسبه کرد. برای انجام این کار نیاز به یک کامپیوتر بسیار قدرتمند یا یک معادله بسیار پیچیده داریم تا فقط بتوانیم ضریب انتقال نور از هر لنز را محاسبه کنیم در نتیجه ساختن لنز و تست کردن آن در یک محیط کنترل شده راحت تر است.
گرچه عکاسی با توجه به F-Stop برای خیلی‌ها کفایت می‌کند اما افراد متخصص فراتر از آن عمل کرده و به T-Stops هم توجه می‌کنند چون یک درک بسیار دقیق تر از میزان نوری که در تصویر مشاهده می‌شود فراهم می‌کند. این قابلیت برای سینماگرانی که دائماً لنزها را جابجا کرده و در شرایط مختلف کار می‌کنند اهمیت زیادی دارد.
T-Stop چیست؟
برجسته ترین شرکت‌های تولید لنز در جهان، به میزان ریزه کاری و دقتی که در طراحی ابزارهای خودشان به کار رفته، افتخار می‌کنند. این شرکت‌ها اطلاعات زیادی در اختیار دارند که به آنها برای بازنمایی عملکرد لنزهای خودشان کمک می‌کند.
وقتی شرکتی مثل Zeiss قصد تولید یک لنز را داشته باشد، مراحل این کار شباهت زیادی به طرز کار سایر شرکت‌ها دارد. این شرکت ابتدا مشخصات فنی مثل عمق کانونی لنز و محدوده کامل قطر لنزهای خودش را ثبت کرده و بعد آنها را پیاده سازی می‌کند. با در اختیار داشتن این اطلاعات می‌توان هر درجه F-Stop از لنز را محاسبه کرد.
بعد از آن، این لنز از جهت میزان عبور نور در آزمایشگاه تست می‌شود. سپس طبق قانون مربع معکوس هر درجه F-Stop بر ریشه دوم ضریب انتقال مؤثر تقسیم می‌شود. به این ترتیب می‌توان با در نظر گرفتن ضریب انتقال نور، همه مقادیر F-Stop اصلی را طوری تنظیم کرد که نشان دهنده میزان نوری باشد که در واقعیت به صفحه نور می‌رسد. به هر مقدار از F-Stop پس از این تبدیل T-Stop گفته می‌شود.
خلاصه اینکه: F-Stop فرض می‌کند صفر درصد از نور ورودی توسط شیشه‌ای که از آن عبور می‌کند جذب می‌شود که این شرایط غیرممکن است. برای پیدا کردن T-Stop متناظر با هر F-Stop، درصد نور از دست رفته در این مسیر هم به صورت دقیق محاسبه می‌شود. مثلاً اگر 50 درصد از این نور حین مخابره از دست برود، هر درجه از F-Stop در عمل و عکاسی واقعی یک مرحله ضعیف تر می‌شود.
جمع بندی
گرچه روی همه لنزها برای هر مقدار از F-Stop مقدار T-Stop متناظر با آن مشخص نشده اما معمولاً هر آنچه برای عکاسی نیاز دارید در دفترچه راهنمای محصول مشخص شده است.
