امیرحسین حیدرزاده
فهرست عنوان‌ها
صبح از تخت بلند شده و بعد از نوش جان کردن صبحانه با خودرو به محل کار می‌رویم. احتمالا شما هم مثل ما در تمام مسیر به موسیقی مورد علاقه خود گوش می‌کنید.
یک قسمت از موسیقی به شکل کرم گوش در ذهن ماندگار می‌شود. شما خودرو را در پارکینگ پارک می‌کنید اما آن قسمت همراه شما می‌آید. در جلسه صبحگاهی یا میز کنفرانس تفاوتی ندارد، موسیقی قطع نمیشود.
کار به جایی می‌رسد که می‌خواهید تک به تک موهای روی سر خود را بِکَنید اما آن صدا متوقف شود. چرا موسیقی مدام در سر ما تکرار می‌شود؟ دانشمندان نیز از این ماجرا دور نبودند.
بعد از تحقیقات علمی متوجه شدند که دلیل آن کرم گوش (Earworms) است. اشتباه نکنید، آن‌ها یک انگل واقعی نیستند. داخل گوش شما حرکت نمی‌کنند و تخم موسیقی نمی‌گذارند.
این انگل‌ها در مغز شما قرار می‌گیرند. کار آن‌ها ایجاد “خارش شناختی” یا “خارش مغز” است. مغز نیاز دارد تا ریتم آهنگ را کامل کند.
وقتی به آهنگ گوش می‌کنیم، بخشی از مغز به نام قشر شنوایی تحریک می‌شود. محققان در دانشگاه دارت موث دریافتند: در زمان پخش یک آهنگ آشنا قشر شنوایی آن‌ها به طور خودکار بقیه قسمت‌ها را پر می‌کرد.
به عبارتی مغز آن‌ها پس از پایان آهنگ، شروع به خواندن آواز می‌کند. تنها راه حل این مشکل، گوش دادن چندین و چند باره آهنگ است. شما باید با موسیقی مغز خود را بخارانید.
البته که این خاراندن درست مانند خارش جای نیش پشه است. تنها راه برای رهایی از تکرار موسیقی فراموش کردن آن به نظر می‌رسد.
آیا تنها یک ایده در مورد تکرار موسیقی داریم؟ خیر. برخی از محققان می‌گویند: تکرار موسیقی در ذهن ما، مانند افکاری هستند که می‌خواهیم آن‌ها را سرکوب کنیم. مانند: خاطره‌ای تلخ یا اشتباه جبران نشده.
هر مقدار که برای فکر نکردن به آن‌ها تلاش کنید، آن قطعه موسیقی یا افکار ناخواسته قوی‌تر ظاهر می‌شوند. برخی دیگر می‌گویند: کرم گوش یک راه ساده برای مشغول نگه داشتن مغز است.
در حالی که ما تمام تلاش خود را برای بهره وری انجام می‌دهیم، مغز فکر می‌کند بیکار است. کمی عجیب نیست؟ سال 2021 یک مقاله دیگر در مورد موسیقی تکرار شونده منتشر شد.
موسیقی که در مغز شما تکرار می‌شود، برای تقویت خاطراتی است که هم زمان با پخش آهنگ اتفاق افتاده. در زمان پخش آن موسقی در حال انجام چه کاری بوده‌اید؟ شاید یک قرار عاشقانه!
یک نکته مهم در نتیجه آن مقاله وجود دارد: تکرار موسیقی در ذهن برای کسانی که با آلزایمر یا به طور کلی بیماری‌های ضعف حافظه درگیر هستند، مفید خواهد بود.
همانطور که نظریه‌های متفاوتی وجود دارد، نام‌های متفاوتی برای این اتفاق در نظر گرفته شده. مانند: ریپیتونیتیز (Repetunitis) و ملودی مانیا (Melodymania).
حالا یک سوال مهم‌تر پیش می‌آید: چرا بعضی موسیقی‌ها در سر ما گیر می‌کنند و بعضی دیگر را حتی به یاد نمی‌آوریم؟
خلاص شدن از کرم گوش
جیمز کلاریس استاد بازاریابی در کالج مدیریت بازرگانی دانشگاه سین سیناتی است. او تحقیقات جالبی را در مورد کرم گوش و خارش مغز انجام داده.
در نتیجه آن تحقیقات متوجه شد: 99 درصد از ما حداقل یک بار گرفتار این کرم‌ها شده‌ایم. کلاریس می‌گوید: زنان، افراد درگیر با موسیقی، افرادی با درگیری روانی، خستگی یا استرس بیش‌تر درگیر کرم گوش می‌شوند.
برای نوازندگان و افراد دنیای موسیقی دور از انتظار نیست. آن‌ها با موسیقی از وقتی چشم باز می‌کنند سروکار دارند. جایی که باید سوال بپرسیم، در مورد زنان است.
چرا زنان بیش‌تر از مردها درگیر کرم گوش می‌شوند؟ هم‌چنان دانشمندان نمی‌دانند که چرا برخی از موسیقی‌ها بیش‌تر از دیگران ذهن ما را درگیر می‌کنند.
این گروه از آهنگ‌ها ملودی ساده و مطلوبی دارند. شعرهای جذاب و تکرار بخشی از آن را می‌بینیم. گاهی اوقات یک ریتم تکرار شوند مغز را درگیر می‌کند.
اکثر مردم (تقریبا 74 درصد) درگیر متن آهنگ می‌شوند. موسیقی تبلیغاتی حدود 15 درصد از مردم را درگیر می‌کند و موسیقی بی کلام به ذهن 11 درصد مردم می‌نشیند.
برد بزرگ برای تبلیغات یک شرکت چیست؟ تبلیغ آن‌ها در ذهن شما تکرار شود. هر مقدار که نتوانید آن تبلیغ را از ذهن خود دور کنید، هزینه شرکت برای تبلیغات موثر بوده است.
بر خلاف تصور عمومی، ما آهنگی که از آن تنفر داشته باشیم را تکرار نمی‌کنیم. در مطالعه دانشگاه “باکنل” حدود نیمی از دانشجویان آهنگ تبدیل شده به کرم گوش را دوست داشتند.
30 درصد از دانشجویان نظر خنثی و 15 درصد از دانشجویان آهنگ را ناخوشایند می‌دانستند. شما در مورد آهنگ‌های تکرار شونده چطور فکر می‌کنید؟
چطور آهنگ را از ذهن خود بیرون کنیم؟
متاسفانه هیچ راه قطعی برای این کار وجود ندارد. آهنگ‌ها مانند ویروس رایانه‌ای نیستند که با نصب یک آنتی ویروس آن‌ها را سر به نیست کنیم.
بر اساس تحقیقات این گروه از موسیقی‌ها بین چند دقیقه تا چند روز در زندان فکر شما باقی می‌مانند. بیش‌تر کرم‌های گوش خود به خود ناپدید می‌شوند.
اگر یک موسیقی شما را به مرز دیوانگی رسانده، چند راه حل برای شما داریم
- آهنگ دیگری بخوانید یا ملودی دیگری را با ساز خود بنوازید
- فعالیتی را انجام دهید که شما را مشغول می‌کند، مانند: ورزش کردن
- آهنگ‌ها را تمام و کمال گوش کنید. موسیقی را در میانه راه رها نکنید
- رادیو یا ابزار پخش موسیقی خود را روشن کنید تا مغز شما با آهنگ دیگری تنظیم شود
- آهنگ را با یکی از دوستان خود به اشتراک بگذارید
- کرم گوش را به شکل یک موجود واقعی تصور کنید و سعی کنید با آن مبارزه کنید
نگران تکرار مداوم یک موسیقی نباشید. این اتفاق به معنی نوعی بیماری یا مشکلات دیگر نیست. اگر آهنگی را می‌شنوید که در حال پخش شدن نیست، می‌توانید به یک روانشناس یا سایر متخصصان بهداشت روان مراجعه کنید.
این اتفاق می‌تواند نشانه‌ای از بیماری “آندوموزیا” باشد. یک شرایط وسواسی به حساب می‌آید. در این شرایط مردم موسیقی‌ای را می‌شنوند که در واقعیت پخش نمیشود.
کرم در گوش‌های موتزارت
کرم گوش پدیده مدرن به حساب نمی‌آید. در دهه 1700 فرزندان موتزارت با شروع نواختن یک ملودی روی پیانو او را دیوانه می‌کردند.
موسقیدان و نوازنده بزرگ برای فرار از این اتفاق به طبقه پایین خانه پناه می‌برد. شما چطور از شر کرم گوش فرار می‌کنید؟ راه حل خود را برای کاربران روکیدا تکرار بنویسید!
منبع: science.howstuffworks.com
