سمیرا گلکار
فهرست عنوان‌ها
در گذشته‌های دور حیاتی روی کره زمین وجود نداشت، هیچ موجودی در آب‌های سبز آبی و سیاه زمین شنا نمی‌کرد. هیچ گیاهی روی صخره‌های آن نمی‌رویید و سر به فلک نمی‌کشید. به این زمین، زمین قبل از حیات گفته می‌شود.
سپس اولین نمونه‌های زندگی در این سیاره شکل گرفتند. این نمونه‌ها یکسری موجود ساده و تک سلولی بودند که قابلیت چشمگیری برای انطباق با محیط زیست داشتند. این ارگانیسم‌ها رشد کرده ، منتشر شده، موجودات مختلفی را به وجود آورده و مواد شیمیایی موجود روی کره زمین را دستخوش تغییر کردند.
با این حال حکومت 4 میلیارد ساله حیات روی زمین عاری از رقابت نبوده. تکامل قادر نیست با تغییرات محیطی سریع همگام شده یا از ما در برابر رویدادهای خارق العاده و غیرطبیعی حفاظت کند. تا به امروز حداقل پنج بار حیات روی زمین تهدید شده از جمله با تخریب ناشی از بمباران‌های کیهانی و یا آشفتگی‌های درون خود زمین.
همین 251 میلیون سال پیش، رویداد انقراض پرمین–تریاس باعث نابودی 90 درصد از همه موجودات دریایی و 70 درصد از همه موجودات روی خشکی شد (منبع: ScienceDaily). خوشبختانه، زندگی و حیات ما ادامه یافت و پس از آن هم از دو رویداد انقراضی مهم جان سالم به در بردیم.
اما شانس و اقبال تا چه زمانی با ما همراهی می‌کند؟ قطعاً زندگی روی زمین پایدار و تطبیق پذیر است و این قابلیت را داشته را که به اعماق اقیانوس‌ها و اوج کوه‌های سرد نفوذ کند اما آیا این احتمال وجود دارد که روزی زمین به دوره قبل از حیات خودش برگردد؟
خوشبختانه فناوری به ما امکان داده که از حیات روی زمین در برابر تهدیدات چشمگیری حفاظت کنیم. برای مثال، دانشمندان امیدوارند که با نقشه برداری از حرکت اشیای نزدیک زمین و طراحی استراتژی‌های مقابله با اجرام آسمانی و شهاب سنگ‌ها، از بروز مشکلات فاجعه بار جلوگیری کنند. البته این اقدامات نمی‌توانند از ما در برابر خطرات فضای بیرونی حفاظت کنند.
در ادامه مطلب به شما خواهیم گفت که چه خطراتی می‌توانند زندگی ما را روی زمین تهدید کنند.
خطرات تهدید کننده حیات روی زمین
اگر ستاره‌ای که به اندازه کافی بزرگ و نزدیک به زمین باشد شروع به سوختن کند، فرانواختر ناشی از آن می‌تواند با بارش تشعشات گاما به سمت زمین باعث نابودی لایه ازن شود. تخریب لایه ازن باعث می‌شود که ما در معرض تابش حجم مرگباری از اشعه‌های خورشید قرار بگیریم (منبع: Dillow).
یکی دیگر از خطراتی که حیات روی زمین را تهدید می‌کند، ستاره‌ای به اسم گلیز ۷۱۰ است. اخترشناسان پیش بینی کرده اند که ممکن است این ستاره حدود یک و نیم میلیون سال بعد به زمین برسد و ابر اورت را که در نزدیکی منظومه شمسی قرار دارد همراه خود آورده و به این ترتیب دسته‌ای خطرناک از ستاره‌های دنباله دار را با خود به همراه آورد (منبع: O’Neill).
حتی خورشید خود ما هم حیات روی سیاره زمین را تهدید می‌کند. حدود 7.6 میلیارد سال دیگر خورشید آخرین سوخت خود را مصرف کرده و تبدیل به یک غول قرمز سوزان می‌شود. خورشید با این قطر از مدار فعلی زمین رد شده و این سیاره را نابود می‌کند. با این حال دانشمندان پیش بینی می‌کنند که پیش از رخ دادن این تراژدی، انبساط تدریجی خورشیدی منجر به افزایش دما و تبخیر آب اقیانوس‌ها می‌شود (منبع: Korycansky). به عبارت دیگر، زمین ظرف 500 میلیون سال تبدیل به یک صحرای بی آب و علف خواهد شد (منبع: Cain). عده‌ای پیش بینی می‌کنند که زمین در اثر کاهش جرم خورشید از مدار خود خارج شده و از انفجار آن در امان خواهند بود. ممکن است اقیانوس‌ها یخ بزنند اما بعضی از موجودات که نزدیک مجراهای گرمابی هستند زنده خواهند ماند (منبع: Britt).
در صورتی که انسان‌ها به پیشرفت‌های فناورانه لازم برسند، ممکن است بتوانند راهکاری برای خروج عمدی زمین از مدار خودش و حفاظت از آن پیدا کنند. اما ممکن است این پروژه عظیم به تنهایی برای حفاظت از حیات روی زمین کافی نباشد. در نهایت بخش مایع هسته زمین سخت شده، در نتیجه میدان مغناطیسی زمین بی اثر شده و دیگر حفاظتی در برابر تشعشعات خورشید فراهم نمی‌کند.
شاید انسان‌های آینده به فناوری لازم برای مقابله با این تغییرات جهان دست پیدا کنند و شاید بتوانند از حیات روی زمین حفاظت کنند. با این حال کیهان شناسان معتقدند که حیات ما در طولانی مدت وابسته به این است که علاوه بر این سیاره و منظومه شمسی، بتوانیم فراتر از این جهان هم حرکت کنیم.
هیچ چیز ابدی به نظر نمی‌رسد.
تغییرات محیط زیستی و سلاح‌های هسته ای
بدون تردید تغییرات اقلیمی می‌توانند باعث انقراض ما شوند اما فقط تغییرات محیط زیستی که ریشه در فجایع کیهانی یا زمینی دارند می‌توانند باعث انقضای ما شوند. به همین ترتیب ممکن است نسل‌های آینده فناوری‌هایی ابداع کنند که تصادفاً باعث نابودی کل حیات روی زمین شود هر چند بیشتر انواع بدترین زمستان‌های هسته‌ای و باران رادیواکتیو باعث مرگ همه چیز نمی‌شوند.
