گیربکس خودروی دیگنیتی (Dignity) یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم انتقال قدرت در این خودرو است و نقش کلیدی در نحوه انتقال نیروی موتور به چرخ‌ها دارد. در ادامه، توضیحی کامل درباره گیربکس این خودرو شامل تعریف، انواع، اجزا، مزایا و معایب ارائه شده است:
گیربکس یا جعبه‌دنده، مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌ها و مکانیسم‌های مکانیکی است که وظیفه آن تغییر گشتاور و سرعت دورانی موتور برای تطبیق با نیازهای رانندگی (شتاب، سرعت، مصرف سوخت، شرایط جاده) است. در خودروی دیگنیتی، گیربکس نیروی تولید شده توسط موتور ۱.۵ لیتری توربوشارژ را به چرخ‌ها منتقل می‌کند.
نوع گیربکس در خودروی دیگنیتی
خودروی دیگنیتی در ایران معمولاً با گیربکس CVT (Continuously Variable Transmission) عرضه می‌شود.
گیربکس CVT چیست؟
گیربکس CVT نوعی جعبه‌دنده اتوماتیک است که به‌جای استفاده از چرخ‌دنده‌های مشخص با نسبت دنده ثابت، از یک سیستم پولی و تسمه برای تغییر مداوم نسبت دنده‌ها استفاده می‌کند. این نوع گیربکس، رانندگی نرم‌تر و مصرف سوخت بهینه‌تری را فراهم می‌کند.
اجزای تشکیل‌دهنده گیربکس CVT در دیگنیتی
- پولی اولیه (ورودی) – متصل به موتور
- پولی ثانویه (خروجی) – متصل به محور انتقال نیرو
- تسمه فلزی یا زنجیر مخصوص – برای انتقال نیرو بین پولی‌ها
- واحد کنترل الکترونیکی (TCU) – برای تنظیم نسبت دنده‌ها
- پمپ روغن – برای روانکاری و خنک‌کاری
- مبدل گشتاور (Torque Converter) – در برخی مدل‌ها برای انتقال نرم‌تر نیرو
- کلاچ یا کنترلگرهای هیدرولیکی – برای تعویض وضعیت‌های رانندگی (Drive، Reverse، Park و غیره)
مزایای گیربکس CVT در دیگنیتی
- مصرف سوخت بهینه‌تر به دلیل حفظ موتور در محدوده بهینه دور موتور
- رانندگی نرم و بدون ضربه هنگام تعویض دنده‌ها
- شتاب‌گیری پیوسته بدون وقفه در انتقال قدرت
- تعمیرات کمتر در کوتاه‌مدت به علت ساختار ساده‌تر نسبت به گیربکس‌های چنددنده سنتی
معایب گیربکس CVT در دیگنیتی
- حس رانندگی کمتر اسپرت برای علاقه‌مندان به شتاب ناگهانی یا تعویض دنده دستی
- هزینه تعمیر و تعویض بالا در صورت خرابی
- حساسیت به نوع روغن گیربکس و نیاز به تعویض دقیق طبق برنامه
- محدودیت در تحمل گشتاور بالا (برای خودروهای با موتورهای قدرتمندتر ممکن است مناسب نباشد)
نکات نگهداری از گیربکس دیگنیتی
- استفاده از روغن گیربکس توصیه‌شده توسط کارخانه (CVT fluid)
- تعویض به‌موقع روغن گیربکس (معمولاً هر 40 تا 60 هزار کیلومتر)
- اجتناب از رانندگی پر فشار در سربالایی‌ها یا ترافیک سنگین مداوم
- مراجعه به تعمیرگاه تخصصی در صورت بروز نشانه‌هایی مثل صدای زوزه، تعویض نادرست وضعیت دنده، یا کاهش شتاب
چرا گیربکس دیگنیتی خراب می‌شود؟
خرابی گیربکس در خودروی دیگنیتی، به‌ویژه از نوع CVT (جعبه‌دنده با نسبت متغیر پیوسته)، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که شامل استفاده نادرست، مشکلات طراحی یا کیفیت قطعات، شرایط رانندگی، و بی‌توجهی به نگهداری دوره‌ای است. در ادامه به صورت کامل به دلایل رایج خرابی گیربکس دیگنیتی می‌پردازیم:
۱. استفاده از روغن نامناسب یا بی‌توجهی به تعویض روغن
توضیح:
گیربکس CVT نیاز به روغن مخصوص CVT دارد که ویسکوزیته و افزودنی‌های خاصی برای محافظت از تسمه فلزی و پولی‌ها دارد.
نتیجه:
- افزایش اصطکاک و حرارت
- فرسایش سریع پولی‌ها و تسمه
- کاهش عملکرد انتقال نیرو
- در نهایت: خرابی کامل گیربکس
راه‌حل:
- استفاده فقط از روغن توصیه‌شده توسط سازنده (SAIC Motor یا برند مورد تأیید)
- تعویض روغن هر ۴۰،۰۰۰ تا ۶۰،۰۰۰ کیلومتر
۲. فشار بیش از حد به گیربکس
توضیح:
رانندگی با بار زیاد، شتاب‌گیری ناگهانی، یا رانندگی در سربالایی‌های طولانی با دور موتور بالا می‌تواند باعث وارد آمدن فشار غیرعادی به تسمه و پولی‌ها شود.
نتیجه:
- لغزش تسمه
- خوردگی پولی‌ها
- داغ شدن بیش‌ازحد روغن گیربکس
- کاهش عمر گیربکس
راه‌حل:
- پرهیز از شتاب‌گیری شدید یا رانندگی اسپرت در خودرویی با گیربکس CVT
- استفاده از دنده دستی یا تیپ‌ترونیک در شرایط سخت (در صورت امکان)
۳. افزایش دمای گیربکس
توضیح:
در گیربکس‌های CVT، گرمای زیاد دشمن اصلی است. اگر خنک‌کاری روغن به‌درستی انجام نشود، باعث آسیب‌دیدگی داخلی می‌شود.
دلایل افزایش دما:
- گرفتگی در سیستم خنک‌کننده
- خرابی پمپ روغن گیربکس
- رانندگی سنگین در ترافیک یا شیب زیاد
نتیجه:
- سوختن روغن
- کاهش خاصیت روانکاری
- خرابی قطعات داخلی مثل پولی، شیر برقی یا یاتاقان‌ها
۴. خرابی شیر برقی‌ها (Solenoids) یا ECU گیربکس
توضیح:
در گیربکس CVT، شیرهای برقی نقش کنترل فشار روغن و تغییر نسبت دنده را دارند. ECU نیز به‌صورت الکترونیکی این فرآیند را مدیریت می‌کند.
نتیجه خرابی:
- تعویض نادرست دنده‌ها
- تاخیر یا گیر کردن در وضعیت Drive یا Reverse
- ایجاد کدهای خطا در دیاگ
راه‌حل:
- عیب‌یابی با دستگاه دیاگ تخصصی CVT
- تعویض شیر معیوب یا برنامه‌ریزی مجدد ECU
۵. کیفیت ساخت یا مونتاژ
توضیح:
برخی گزارش‌ها از دارندگان دیگنیتی در ایران نشان می‌دهند که برخی گیربکس‌ها دچار خرابی زودرس شده‌اند، که ممکن است مربوط به:
- مونتاژ نادرست
- قطعات بی‌کیفیت
- تولید در سری‌های خاص با ایراد ساخت
باشد.
نتیجه:
- صدای زوزه در حین رانندگی
- ضربه در تعویض وضعیت‌ها
- نیاز به تعمیر یا تعویض کامل گیربکس حتی در کیلومترهای پایین
۶. رانندگی اشتباه
رفتارهای اشتباه که آسیب‌زا هستند:
- تعویض حالت رانندگی از D به R یا برعکس بدون توقف کامل
- توقف طولانی روی حالت D بدون استفاده از ترمز دستی
- حرکت در سرازیری با خلاص (N)
نتیجه:
- آسیب دیدن مبدل گشتاور یا شیرهای برقی
- گرم شدن بیش از حد گیربکس
- آسیب به تسمه فلزی
۷. عدم توجه به علائم هشداردهنده
علائم خرابی زودهنگام:
- افزایش دور موتور بدون شتاب‌گیری مناسب (لغزش)
- صداهای غیرعادی مانند زوزه یا تقه
- روشن شدن چراغ چک گیربکس
- داغ شدن بیش از حد خودرو
انواع صداهای گیربکس دیگنیتی بهمراه دلیل و نحوه رفع آن
در خودروی دیگنیتی با گیربکس CVT، شنیدن صداهای غیرعادی از ناحیه گیربکس می‌تواند نشانه‌ای از مشکل فنی باشد که در صورت بی‌توجهی، منجر به خرابی جدی و هزینه‌بر می‌شود. در ادامه، انواع صداهای رایج گیربکس دیگنیتی، دلایل احتمالی و نحوه رفع آنها را به‌صورت کامل بررسی می‌کنیم:
۱. صدای زوزه یا هوووم ممتد هنگام رانندگی
دلیل:
- فرسودگی یا خرابی تسمه فلزی CVT
- سایش پولی‌های گیربکس
- کم بودن یا خراب شدن روغن گیربکس
- بلبرینگ‌های داخلی خراب یا خش‌دار
نحوه رفع:
- بررسی سطح و کیفیت روغن گیربکس، تعویض در صورت آلودگی یا سوختگی
- دیاگ گیربکس برای تشخیص خطای پولی یا تسمه
- در صورت تایید خرابی تسمه: تعمیر یا تعویض کامل گیربکس
۲. صدای تقه یا کوبش هنگام تعویض وضعیت دنده (مثلاً از D به R یا بالعکس)
دلیل:
- خرابی یا کندی عملکرد شیر برقی‌ها (Solenoids)
- مشکل در مبدل گشتاور
- کم بودن فشار روغن
- خطای ECU یا سنسور موقعیت دنده
نحوه رفع:
- بررسی دیاگ تخصصی گیربکس برای تشخیص خطا
- بررسی فشار روغن و شیرهای برقی
- آپدیت یا ریست نرم‌افزار ECU گیربکس (در نمایندگی مجاز)
۳. صدای تق‌تق یا کلیک در سرعت پایین یا هنگام شتاب‌گیری
دلیل:
- مشکل در اتصالات میل‌گاردان یا پلوس
- خرابی یاتاقان داخلی گیربکس
- لق بودن اجزای نصب گیربکس
نحوه رفع:
- بازدید مکانیکی گیربکس و پلوس توسط تعمیرکار متخصص
- بررسی لق بودن پیچ‌ها یا پایه‌ها
- در صورت خرابی یاتاقان: نیاز به بازکردن کامل گیربکس و تعمیر اساسی
۴. صدای غرش یا لرزش در سرعت بالا
دلیل:
- خرابی بلبرینگ‌ها یا اجزای چرخشی داخلی
- ناهمواری در تسمه فلزی یا تنظیم نبودن پولی‌ها
- عدم تطابق درست نسبت دنده‌ها در ECU
نحوه رفع:
- تست جاده و دیاگ تخصصی
- در صورت نیاز، تنظیم مجدد نسبت پولی‌ها توسط برنامه‌نویسی ECU
- تعویض بلبرینگ یا تسمه در صورت خرابی
۵. صدای سوت کشیدن در هنگام گاز دادن
دلیل:
- نشتی در سیستم خلأ یا خرابی در پمپ روغن گیربکس
- هوا کشیدن در خطوط انتقال روغن CVT
- خرابی در پمپ روغن یا فیلتر داخلی گیربکس
نحوه رفع:
- بازبینی و هواگیری سیستم روغن
- تعویض فیلتر داخلی گیربکس
- تست فشار روغن و در صورت نیاز تعویض پمپ
روغن گیربکس مناسب دیگنیتی
- نوع روغن: CVT Fluid مخصوص
- برند پیشنهادی:
- Nissan NS-2 یا NS-3 (در صورت استفاده از گیربکس Jatco)
- Ravenol CVT Fluid، Liqui Moly CVT, Castrol Transmax CVT
- یا روغن OEM معرفی‌شده توسط SAIC Motor
- حجم روغن گیربکس: حدود ۶ لیتر (بسته به میزان تخلیه)
توجه: استفاده از روغن اشتباه می‌تواند باعث خرابی تسمه یا آسیب به شیرهای برقی شود.
مراحل سرویس گیربکس CVT دیگنیتی
1. تخلیه روغن کهنه
- با باز کردن پیچ کارتل یا از طریق مکش روغن
- در صورت امکان تعویض کامل (با شست‌وشو – فلاشینگ)
2. تعویض فیلتر داخلی گیربکس (در صورت نیاز)
- گیربکس‌های CVT معمولاً فیلتر داخلی دارند که تعویض آن نیازمند باز شدن کارتل یا حتی باز شدن کامل گیربکس است.
3. ریختن روغن جدید
- با دستگاه مخصوص CVT یا به‌صورت دستی
- باید حتماً سطح روغن در دمای مناسب موتور بررسی و تنظیم شود (حدود 40-50 درجه سانتی‌گراد)
4. دیاگ و ریست ECU گیربکس
- بررسی خطاهای احتمالی
- ریست کردن مقادیر تطبیقی (CVT Adaptation Reset)
5. تست رانندگی پس از سرویس
- بررسی نهایی عملکرد دنده، شتاب‌گیری و عدم وجود صدا یا لرزش
مزایای سرویس منظم گیربکس دیگنیتی
- افزایش عمر تسمه CVT
- کاهش احتمال خرابی ناگهانی
- کاهش مصرف سوخت
- رفع یا پیشگیری از صداهای زوزه، تقه یا لرزش
- بهبود عملکرد شتاب و نرمی رانندگی
تعمیرگاه تخصصی گیربکس پرشین
تعمیر گیربکس اتوماتیک و دنده‌ای (دستی) انواع خودروهای چینی، ژاپنی، کره‌ای و ایرانی در تعمیرگاه تخصصی گیربکس پرشین با ضمانت یکساله توسط کارشناسان خبره انجام می‌شود.
بهره‌مندی از نیروی متخصص، باتجربه، کارآزموده و حرفه‌ای، استفاده از ابزار و دستگاه‌های مدرن و به‌روز در امر تعمیر، تعویض و سرویس گیربکس اتوماتیک و دنده‌ای، ارائه خدمات با ضمانت‌نامه معتبر، تنها بخشی از مزیت‌های تعمیرگاه تخصصی گیربکس پرشین نسبت به سایر مراکز تعمیر گیربکس هستند.
برای دریافت بهترین خدمات تعمیر گیربکس اتوماتیک دیگنیتی با کارشناسان ما تماس بگیرید:
میلاد کورد: 09129098950
وبسایت: persian-gearbox.com
https://persian-gearbox.com/?p=2919
