به روزرسانی نرم‌افزار و سیستم عامل کامپیوتر ضروری است اما از طرفی گفته می‌شود که نباید همیشه درایورهای سخت‌افزاری را به روزرسانی کرد البته گیمرها باید درایورهای گرافیک را به روزرسانی کنند؛ اما در رابطه با بایاس کامپیوتر چطور؟
آپدیت‌های بایاس باعث سریع تر شدن عملکرد کامپیوتر شما نمی‌شوند و معمولاً هیچ قابلیت جدیدی به آن اضافه نمی‌کنند و حتی شاید باعث ایجاد مشکلات جدیدی شوند. تنها در صورتی باید بایاس را آپدیت کنید که نسخه جدید شامل تغییرات و اصلاحاتی باشد که به آن نیاز دارید.
بایاس چیست؟
بایاس مخفف کلمات basic input/output system به معنای سیستم ورودی/خروجی پایه است. وقتی کامپیوترتان را روشن می‌کنید، بایاس کنترل آن را تحت اختیار می‌گیرد و پس از راه اندازی برنامه POST کنترل سیستم را به بارگذار بوت (یا بوت لودر) واگذار می‌کند. بوت لودر بخشی است که باعث بارگذاری و شروع به کار سیستم عامل می‌شود. بایاس نرم‌افزار سیستم سطح پایینی است که باید بدون ایجاد هر گرنه مزاحمتی کارش را انجام دهد. امروزه کامپیوترها به جای بایاس قدیمی با میان افزار UEFI عرضه می‌شوند اما این شرایط در رابطه با UEFI هم وجود دارد – یعنی یک نرم‌افزار سیستمی سطح پایین با همان عملکرد است.
بر خلاف سیستم عامل (که روی‌هارددرایو کامپیوتر ذخیره می‌شود) بایاس کامپیوتر روی تراشه‌ای بر روی مادربورد ذخیره می‌شود.
فلش کردن بایاس
شرکت‌های تولیدکننده معمولاً برای بایاس کامپیوترشان آپدیت منتشر می‌کنند. اگر خودتان کامپیوتر را سرهم کرده باشید، آپدیت بایاس از سمت تولیدکننده مادربورد برای شما عرضه می‌شود. می‌توان این آپدیت‌ها را روی تراشه بایاس فلش کرد که این کار باعث جایگزین شدن نرم‌افزار بایاس اصلی کامپیوتر با نسخه جدید بایاس می‌شود.
هر بایاسی برای یک کامپیوتر (یا مادربورد) خاص ساخته می‌شود در نتیجه برای آپدیت کردن بایاس کامپیوترتان باید از نسخه مخصوص کامپیوتر خودتان استفاده کنید.
چرا گاهی اوقات نباید بایاس را آپدیت کنیم؟
آپدیت‌های بایاس آپگریدهای نرم‌افزاری خیلی عظیمی نیستند که باعث اضافه شدن قابلیت‌های جدید، وصله‌های امنیتی یا بهبود سرعت سیستم شوند. معمولاً آپدیت‌های بایاس تغییرات خیلی کمی ایجاد می‌کنند مثل رفع باگ برای یک قطعه سخت‌افزاری خاص یا اضافه شدن قابلیت پشتیبانی از یک مدل سی پی یو.
اگر کامپیوتر شما خوب و درست کار می‌کند، احتمالاً بهتر است از آپدیت کردن بایاس خودداری کنید. بعید است که نسخه جدید نسبت به نسخه قبلی تغییرات چشمگیری ایجاد کند. گاهی اوقات ممکن است نسخه جدید بایاس باعث اضافه شدن باگ‌های جدیدی شود چون بایاسی که با کامپیوتر شما ارائه شده تست‌های بیشتری را پشت سرگذاشته است.
فلش کردن بایاس به سادگی نصب یک نرم‌افزار معمولی نیست. معمولاً باید بایاس را تحت محیط داس فلش کرد (در واقع باید یک فلش درایو قابل بوت ایجاد کنید که سیستم عامل داس روی آن وجود داشته باشد و پس از ری استارت کردن سیستم وارد داس شوید) چون ممکن است انجام این کار از طریق محیط ویندوز باعث بروز مشکلاتی شود. هر شرکتی دستورالعمل‌های خاصی در زمینه فلش کردن بایاس دارد.
همانطور که اشاره شد باید نسخه بایاس مناسب برای سخت‌افزار خودتان را داشته باشید. اگر بایاس یک سخت‌افزار دیگر را نصب کنید – حتی نسخه‌ای کمی متفاوت از همان مادربورد – ممکن است با مشکلات خاصی روبرو شوید. ابزارهای فلش کردن بایاس معمولاً سعی می‌کنند مناسب بودن بایاس با سخت‌افزار شما را ارزیابی کنند اما اگر ابزاری سعی کند در هر صورت بایاس را فلش کند، ممکن است کامپیوتر شما دیگر قابل بوت نباشد.
