آیا یک کشتی نوح میکروبی می تواند مانع نابود شدن میکروب های مفید روده شود؟!

همه ما در درون بدن خود، دنیای کوچکی داریم. این دنیای کوچک، یک میکروبیوم تشکیل شده از گونه‌های مختلفی از باکتری ها، ویروس ها، قارچ‌ها و باستانیان است. حفظ تعادل این گونه‌های میکروبی برای سلامتی شما حیاتی است اما آنتی بیوتیک‌ها و رژیم غذایی بد، تنوع این گونه‌های میکروبی موجود در بدن انسان را کاهش داده اند. برای حفظ این تنوع، قبل از این که برای همیشه از بین برود، گروهی از دانشمندان درخواست کرده‌اند تا یک کشتی نوح میکروبی ساخته شود.

میکروبیوم روده شما نقش مهم‌تری از آنچه فکر می‌کنید در سلامتی شما ایفا می‌کند. این ارتباط بیشتر از نوع هم زیستی است و این میکروب‌ها در انجام کارکرد‌های حیاتی مانند هضم غذا و پاسخ دستگاه ایمنی به بدن کمک می‌کنند. متاسفانه، رژیم‌های غذایی و سبک زندگی غربی به سرعت در حال کم کردن تنوع این گونه‌های میکروبی هستند و پی برده شده که این گونه عدم تعادل‌ها، خطر ابتلا به چاقی، آلزایمر،‌ دیابت و دیگر بیماری‌های خود ایمنی را افزایش می‌دهند.

ماریا دومنیگز-بلو، نویسنده اصلی این تحقیق در این باره می‌گوید:”ما با یک بحران جهانی و روز افزون سلامتی مواجه هستیم و بنابراین لازم است تا زمانی که این تنوع میکروبی در بدن انسان وجود دارد، آن را حفظ کنیم. این گونه‌های میکروبی نیز طی صد‌ها هزار سال، در کنار انسان تکامل پیدا کرده‌اند. آن‌ها به کمک می‌کنند تا غذایمان را هضم کنیم،‌ سیستم ایمنی بدنمان را تقویت می‌کنند و از ما در برابر میکروب‌هایی که به بدن حمله می‌کنند، محافظت می‌کنند. تنها در طی چند نسل، ما شاهد کاهش شدید تنوع گونه‌های میکروبی در بدن انسان بوده ایم که این امر به افزایش شدید بیماری‌های دستگاه ایمنی و سایر بیماری‌ها نیز مرتبط شده است.”

به گزارش روکیدا تحقیقات قبلی نشان داده است که می‌توان با وارد کردن مجدد باکتری‌های مفید به میکروبیوم بدن انسان، که برخی اوقات از طریق فرآیند پیوند مدفوعی انجام می‌گیرد، از برخی بیماری‌های خاص جلوگیری کرد یا آن‌ها را درمان نمود. با این حال این گونه درمان ها، به غیر از چندش آور بودنشان، چند مشکل دیگر نیز دارند. یکی از این مشکلات، وارد شدن یک اکوسیستم کامل و جدید است به جای این که تنها باکتری‌های مفید وارد بدن شوند. علاوه بر این، اهدا کنندگان این گونه میکروب‌ها نیز به نسبت کم پیدا می‌شوند.

راه حل این تیم تحقیقاتی این است که تا زمانی که هنوز می‌توانیم، این میکروب‌های مهم را جمع آوری کنیم و آن‌ها را در تاسیساتی مخصوص(شبیه به خزانه جهانی بذر سوالبارد در نروژ) ذخیره کنیم. اما در حالتی که تنوع این گونه‌های میکروبی کاهش یافته، از کجا می‌توانیم میکروب‌های سالم تهیه کنیم؟ بنا به نظر محققان این تحقیق، می‌توان این گونه‌های میکروبی را از افرادی که در جوامع شهرنشین زندگی نمی‌کنند و به همین دلیل هم در معرض غذا‌های فرآوری شده و آنتی بیوتیک‌های مختلف قرار نگرفته‌اند، تامین کرد.

برای مثال، پی برده شده که افرادی که در جوامع شکارچی-گردآورنده در آمازون زندگی می‌کنند، دارای گونه‌های میکروبی در روده خود هستند که نسبت به یک فرد معمول آمریکایی، دو برابر متنوع‌تر است. یکی از تحقیقات قبلی این تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسید که کودکانی که در محیط‌های شهری زندگی می‌کنند می‌توانند تنوع گونه‌های میکروبی بدن خود را از طریق در پیش گرفتن سبک زندگی حاکم بر روستایی در جنگل‌های بارانی ونزوئلا، افزایش دهند.

به همین دلیل هم محققان پیشنهاد کرده‌اند که این میکروب‌های مفید را می‌توان از جوامع دورافتاده در آفریقا یا آمریکای لاتین جمع آوری کرد تا در نوعی خزانه جهانی گونه‌های میکروبی، کاشته شوند. سپس می‌توان از این گونه‌ها، برای اقدامات درمانی یا پیشگیرانه در ناراحتی‌ها یا بیماری‌های مختلف استفاده کرد.

شاید بدیهی به نظر برسد اما همه چیز آنقدر هم ساده نیست. برای نمونه، یکی از نکات جانبی تحقیق قبلی این بود که بزرگسالان شهرنشین که در سبک زندگی ونزوئلایی زندگی می‌کردند، مشابه کودکان شاهد نتایج مثبت نبودند. این نکته ممکن است این سوال را پیش بیاورد که آیا این درمان بر روی افراد بزرگسال هم موثر است یا خیر.

مشکل دیگر، هزینه‌های فوق سنگین پروژه‌ای چنین جاه طلبانه است. اما همان طور که محققان به این نکته اشاره می‌کنند، هزینه‌های پزشکی مدیریت و درمان بیماری‌هایی که عمدتا قابل پیشگیری هستند در حال حاضر هم نجومی است و خزانه میکروبی می‌تواند در بلند مدت، هزینه کل را کاهش دهد.