آیا سرب موجود در رژ لب، موجب سرطان می‌شود؟

دختری به نام زویی در زندگی دو چیز را بیش ‌از حد دوست دارد؛ یکی نوشتن مطلب در وبلاگ خود در مورد مُد و فَشن و دیگری پیدا کردن رنگ رژ لب موردعلاقه‌اش. خوشبختانه هر دو علاقه او به هم مربوط هستند. او به لطف عکس‌هایی که هرروز از خودش با رژهای مختلف که باظرافت خاصی از آن‌ها استفاده کرده در وبلاگش منتشر می‌کند، در فضای مجازی به چهره‌ای مشهور تبدیل‌شده است. یک روز، یکی خواننده‌های وبلاگ، لینک مربوط به تحقیقی را که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا انجام‌گرفته بود برای او ارسال کرد. در این تحقیق، میزان سرب موجود در ۴۰۰ رژ لب مختلف مورد بررسی قرارگرفته بود. خواندن نتایج این تحقیق برای زویی کافی بود تا بخواهد رابطه عاشقانه خود را با رژهای رنگارنگ قطع کند. اما آیا رژهای سرب‌دار، واقعا این‌قدر خطرناک هستند؟

پاسخ این سوال به این بستگی دارد که آن را از چه کسی بپرسید. سازمان غذا و دارو ادعا می‌کند میزان سرب موجود در رژهایی که موردبررسی قرار داده به حدی نیست که سلامت انسان را به خطر بیندازد. از طرف دیگر، محققین مستقل قرار گرفتن در معرض سرب را به انواع و اقسام مشکلات، از سقط‌جنین گرفته تا تشنج، مربوط دانسته‌اند. حتی این شایعه نیز شنیده می‌شود که سرب و سایر فلزات سنگین موجود در رژ لب می‌توانند باعث سرطان شوند. برنامه ملی سم‌شناسی که توسط سازمان‌های دولتی ایالات‌متحده از جمله موسسه ملی سلامت و مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها اجرایی شده، سرب را به‌عنوان ماده مشکوک به سرطان‌زایی طبقه‌بندی می‌کند.

سرب فلزی است که به‌صورت طبیعی در خاک یافت می‌شود و در همه‌چیز، از لوله‌ها و باتری‌ها گرفته تا در مصالح ساختمانی و همچنین مواد رنگی موجود در لوازم‌آرایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال ۲۰۰۹، سازمان غذا و دارو، اولین یافته‌های مربوط به سرب خود را منتشر کرد. وقتی دانشمندان توانستند سرب موجود در رژ لب را شناسایی کنند، از این آزمایش برای تشخیص سرب در ۴۰۰ رژ لب مختلف استفاده کردند. نتایج این آزمایش‌های گسترش‌یافته، که در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ منتشر شد، نشان داد سرب در ۱۰۰ درصد رژهای مورد آزمایش وجود داشت اما مقدار آن به حدی کم بود که خطری برای سلامتی به شمار نمی‌رفت.

غلظت متوسط سرب در رژهایی که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا موردبررسی قرارگرفته ۱.۱۱ppm(بخش در میلیون) است. به‌صورت جدا، غلظت سرب در رژهای مختلف بین ۰.۰۲۶ppm تا ۷.۱۹ppm متغیر بود. حد توصیه‌شده سازمان غذا و دارو برای میزان سرب در لوازم‌آرایشی، ۲۰ppm است. که شاید به نسبت کم به نظر برسد. برای مثال، در یک خانه پر گردوغبار، مقدار سرب می‌تواند به صدها ppm برسد. بااین‌وجود، منتقدان هنوز اعتقاد دارند این یافته‌ها ممکن است مشکل داشته باشند.

اولین دلیل آن‌ها این است که در آزمایش‌های سازمان غذا و دارو، تنها میزان سرب موجود در مواد رنگی رژ لب و نه در کل رژ، اندازه‌گیری شد. همچنین، سازمان غذا و دارو مسئولیت انجام آزمایش‌ها را به شرکت CIR (مخفف بررسی مواد به کار رفته در محصولات آرایشی) برون‌سپاری کرد. این در حالی است که این شرکت توسط لابی‌های صنعت لوازم‌آرایشی و بهداشتی احداث شده است. بنابراین نمی‌توان گفت که منبع این داده‌ها، کاملا بی‌طرف بوده است.

البته برای آن دسته‌ای از افراد که نمی‌توانند استفاده از رژ لب را متوقف کنند نیز جای امیدواری وجود دارد. سرب به راحتی از پوست رد نمی‌شود و در نتیجه افراد بزرگ‌سال نیز در معرض جذب سرب قرار نمی‌گیرند. در حالی که بدن کودکان تا ۵۰ درصد سربی را که به آن تماس پیدا می‌کنند جذب می‌کند، درصد جذب برای بزرگ‌سالان تا ۸ درصد است. بیشتر بزرگ‌سالانی که از رژ لب استفاده می‌کنند آن‌قدری سرب جذب نمی‌کنند که در طولانی‌مدت برای سلامت آن‌ها خطرناک باشد. اگر هنوز نگران هستید، می‌توانید در مورد رژهای مختلف تحقیق کنید تا آن‌هایی را که میزان سرب کمتری در رنگ آن‌ها به کار رفته، پیدا کنید.