سال‌هاست که در مورد ارتباط بین استفاده از شبکه‌های اجتماعی، افسردگی و تنهایی صحبت می‌شود اما تا به حال رابطه‌ای بین آن‌ها اثبات نشده بود. چندین تحقیق قبلی در این زمینه تلاش کردند تا نشان دهند که شبکه‌های اجتماعی به سلامت کاربران آسیب می‌رسانند. اما آن‌هایی که موفق شدند چنین رابطه‌ای را ثابت کنند، یا شرکت کنندگان را در شرایط غیر واقعی قرار می‌دادند و یا از نظر وسعت، تحقیقاتی محدود به شمار می‌رفتند. این تحقیقات بر روی داده‌های ناشی از خوداظهاری شرکت کنندگان یا انجام فرآیند تحقیق در آزمایشگاه و برای مدتی کوتاه، مثلا یک ساعت، تکیه می‌کردند و در آن‌ها از شرکت کنندگان خواسته می‌شد تا برای مثال، به طور کامل استفاده از فیسبوک را متوقف کنند.
ملیسا هانت، معاون آموزش بالینی در دانشکده روانشناسی پردیس علوم و هنر دانشگاه پنسیلوانیا در این باره می‌گوید:” ما قصد داشتیم تحقیقی بسیار جامع‌تر و دقیق‌تر را انجام دهیم که از نظر اکولوژی نیز صحیح‌تر باشد.”
برای این منظور، محققان آزمایش خود را به گونه‌ای طراحی کردند که سه پلتفرم بسیار محبوب در بین دانشجویان کارشناسی را در بر بگیرد و سپس اطلاعات میزان استفاده از برنامه‌های فعال (نه آن‌هایی که در پس زمینه اجرا میشوند) را که به صورت خودکار توسط گوشی‌های آیفون ثبت میشوند ، جمع آوری کردند.
نحوه تحقیق درباره شبکه‌های اجتماعی
هر کدام از ۱۴۳ شرکت کننده این تحقیق در ابتدای کار پرسشنامه‌ای را پر کردند که حالت فکری و سلامت آن‌ها را مشخص می‌کرد و سپس تصاویری از صفحه میزان مصرف باتری در آیفون خود را در اختیار محققان قرار دادند. این تصاویر، حداقل میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی در طول یک هفته را نشان می‌دهد. سپس شرکت کنندگان به صورت تصادفی به یک گروه کنترلی که در آن از شرکت کنندگان خواسته می‌شد تا میزان استفاده معمول خود از شبکه‌های اجتماعی را حفظ کنند و یک گروه آزمایشی که در آن زمان استفاده از فیسبوک، اسنپ چت و اینستاگرام به ده دقیقه در روز به ازای هر پلتفرم کاهش یافته بود، تقسیم می‌شدند.
به مدت سه هفته، شرکت کنندگان تصاویری از میزان مصرف باتری آیفون را با محققان به اشتراک می‌گذاشتند تا آن‌ها بتوانند میزان مصرف هفتگی هر فرد را زیر نظر داشته باشند. با داشتن این اطلاعات، هانت ۷ نتیجه احتمالی در هر فرد، شامل ترس از دست دادن، اضطراب، افسردگی و تنهایی را مورد بررسی قرار داد.
او می‌گوید:” نتیجه کلی این است که استفاده کمتر از معمول شما از شبکه‌های اجتماعی منجر به کاهش چشمگیر افسردگی و تنهایی خواهد شد. این تاثیرات برای افرادی که در هنگام شروع تحقیق، افسرده‌تر بودند، چشمگیر‌تر بود.”
هانت به این نکته اشاره می‌کند که منظور از این یافته‌ها این نیست که افراد بین ۱۸ تا ۲۲ سال باید استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به طور کامل متوقف کنند. در حقیقت او این آزمایش را به گونه‌ای که ذکر شد طراحی کرد تا از آزمایشی با اهداف غیر واقعی دوری کند. با این وجود، این تحقیق از ایده محدود کردن زمان استفاده از این برنامه‌ها استقبال می‌کند.
او می‌گوید:” شاید کمی خنده دار به نظر برسد که استفاده کمتر از شبکه‌های اجتماعی، باعث می‌شود تا کمتر احساس تنهایی کنید.” اما وقتی بیشتر توضیح می‌دهد، این موضوع کاملا منطقی خواهد بود.”برخی از کار‌های تحقیقاتی انجام گرفته در این زمینه نشان داده‌اند که در شبکه‌های اجتماعی، مقایسه زیادی اتفاق می‌افتد. وقتی به زندگی دیگران نگاه می‌کنید، به خصوص در اینستاگرام، می‌توانید خیلی راحت نتیجه گیری کنید که زندگی همه از زندگی شما شادتر یا بهتر است.”
گوشی خود را زمین بگذارید!
با توجه به این که این تحقیق تنها سه شبکه اجتماعی فیسبوک، اسنپ چت و اینستاگرام را مورد بررسی قرار داد، هنوز مشخص نیست که این موضوع به طور گسترده در سایر شبکه‌های اجتماعی نیز وجود داشته باشد. همچنین هانت در مورد این که چنین نتایجی برای افراد متعلق به گروه‌های سنی دیگر یا در شرایط دیگر، تکرار شوند نیز با قاطعیت اظهار نظر نمی‌کند. این‌ها پرسش‌هایی هستند که او امیدوار است در تحقیقات آینده، شامل تحقیق بعدیش که قصد دارد استفاده از اپلیکیشن‌های دوست یابی در بین دانشجویان را مورد مطالعه قرار دهد، بتواند به آن‌ها پاسخ دهد.
با وجود این هشدار‌ها و اگرچه این تحقیق زمان بهینه استفاده کاربران از شبکه‌های اجتماعی یا نحوه صحیح استفاده از آن‌ها را مشخص نکرده، اما هانت معتقد است یافته‌هایش دو توصیه در بر دارد که تبعیت از آن‌ها برای هر کاربر شبکه‌های اجتماعی مفید خواهد بود.
اولین توصیه این است که فرصت برای مقایسه اجتماعی را کاهش دهید. او می‌گوید:”وقتی مشغول جذب شدن در شبکه‌های اجتماعی کلیک محور نباشید، زمان بیشتری را صرف چیز‌هایی می‌کنید که احتمال بیشتری دارد باعث شوند احساس بهتری نسبت به زندگی داشته باشید.” نکته دوم این است که به دلیل این که قرار نیست این ابزار‌ها از بین بروند، لازم است تا جامعه یاد بگیرد چگونه از آن‌ها استفاده کند تا بتوان اثرات مخرب آن را محدود کرد.
منبع: futurity
